ئۇيغۇر تىلى: تۈزىتىلگەن نەشرى ئارىسىدىكى پەرق

ھەر قايسى دەۋرلەرگە، مېتودلارغا ۋەكىللىك قىلىدىغان ئەسەرلىرى مەيدانغا كېلىپ ئۇيغۇر تىلى تەتقىقاتىنى چوڭقۇرلاشتۇردى

 

{{Protected}}

{| class="wikitable" border="1"

 

== قوللىنىلىش دائىرىسى (تېرىتورىيىسى) ==

 

== بۇ تىلنى قوللانغۇچىلار ئاھالە نوپۇسى ==

 

ئۇيغۇرلار تارىختا قاچاندىن باشلاپ يېزىق بىلەن خاتىرىلىنىشكە باشلىغانلىقى ھەققىدە ھازىرغىچە تەتقىقاتچىلار تەرىپىدىن بىرلىككە كەلگەن قاراش يوق. [[ئۆزبەكىستان]] ۋە قازاقىستان قاتارلىق تېرىتورىيىلەردە سىلاۋيان يېزىقىدا،تۈركىيە ۋە ياۋرۇپا ئەللىرىدە تۈرك يېزىقىدا، جۇڭگو/چىن مەملىكىتىدە ئەرەب يېزىقى،لاتىن يېزىقى ۋە خەنزۇچە/خىتايچە/چىنچە يېزىقلاردا خاتىرىلىنىدۇ. تىلشۇناسلار كۆپىنچە ئەرەب يېزىقى ئاساسىدىكى ئۇيغۇر يېزىقىدا خاتىوندىن ئارتۇق ئۇيغۇر مۇشۇ تىلنى ئىشلىتىدۇ. ئۇندىن

 

== دېئالىكىت ۋە شىۋىلەر ==

چوڭ جەھەتتىن مەركىزىي دېئالىكىت، [[خوتەن دېئالىكتى]] ۋە [[لوپنۇر دېئالىكتى]] قاتارلىق ئۈچ ۋارىيانتى بار. شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتۇنۇم رايۇنى تەۋەسىدە بىرلىككە كەلگەن ئۇيغۇر ئەدەبىي تىلى ئاساسلىق مەركىزىي دىئالىكىتتىن مەنبە ئالىدۇ. كىتابىي تىل ياكى يېزىق تىلى ئاغزاكىي تىل ياكى خەلق تىلى بىلەن ئاساسەن يېقىن ياكى بىر ئاز پەرىقلىق، خالاس. مەتبۇئات، خەت -چەك ئالاقە، كىنۇ - فىلىم، سەھنە ياكى ئۇچۇر-ئاخباراتلاردا ئەدەبىي تىل قوللىنىلىدۇ ۋە قوللىنىلىشى شەرت.ئەرەب ھەرىپلىرى ئاساسىدىكى ئۇيغۇر كونا يېزىقى قانۇنىي يېزىق بولۇپ،ئۆزگەرتىش ياكى قىسقارتىپ يېزىشقا بولمايدۇ.

 

[[خوتەن دېئالىكتى]]: خوتەن شىۋىسى

 

* ئۇيغۇرلار ئۆتمۈشتىن بۇيان يېزىق قوللىنىپ كەلگەن ئەڭ قەدىمىي خەلقلەردىن بىرى بولۇپ، ھازىرغا قەدەر 13 خىل يېزىق ئالماشتۇرۇش ۋە ئىسلاھ قىلىش تارىخىنى باشتىن كەچۈرگەن.

 

ھازىرقى رەسمى ئىشلىتىلىۋاتقان يېزىق: [[ھازىرقى زامان ئۇيغۇر يېزىقى]]

* [http://www.uyghurche.com/ Uyghurche.com]

 

　　

　

。

 

[[am:ኡይጉርኛ]]

[[kv:Уйгур кыв]]

[[lad:Lingua uygur]]

[[lt:Uigūrų kalba]]

[[lv:Uiguru valoda]]