جامىس جويىس: تۈزىتىلگەن نەشرى ئارىسىدىكى پەرق

 

1922-يىلى ئۇنىڭ ۋەكىللىك نادىر رومانى«ئۇلىسىس» نەشىر قىلىنغان. ئاڭ ئېقىنى ئۇسلۇبىدا يېزىلغان بۇ ئەسەر نەشىر قىلىنىشى بىلەنلا پارىژ ۋە ئېرلاندىيىدە زىلزىلە پەيدا قىلىپ، پۈتكۈل غەربى ياۋروپانىڭ دىققىتىنى قوزغىغان. بۇ روماننىڭ ئاڭ ئېقىنى ناھايىتى گەۋدىلىك روماننىىڭ قۇرۇلمىسى غايەت زور، بايان قاتلىمى مۇرەككەپ، ئەسەر قۇرۇلمىسى ناھايىتى پۇختا ئورۇنلاشتۇرغان. بۇ روماندا پېرسوناژلارنىڭ يېشىغا ۋە تۇرمۇش ئالاھىدىلىكىگە مۇناسىپ ھالدىكى تىل ۋە تەپەككۇر ئارقىلىق پېرسوناژلارنىڭ ئىچكى دۇنيا ۋە ئاڭ پائالىيەتلىرى چىنلىق بىلەن قايتا نامايەن قىلىنغان. 1939-يىلى ئۇنىڭ 16يىل سەرپ قىلىپ يازغان ئەڭ ئاخىرقى ۋە ئەڭ مۇھىم رومانى«فىننېگىنلارنىڭ ئويغىنىشى » نەشىر قىلىنغان. بۇ روماندا جۆيلۈشكە ئوخشاپ كېتىدىغان تىل بىلەن قارا باسقان چۈشتىكى ئاڭ ئېقىنى تەسۋىرلەنگەن. جويىس بۇ روماننى ئىجاد قىلىشقا باشلىغاندا ئۇنىڭ بىر جۈپ كۆزى ئاساسەن كۆرمەس بۇلۇپ قالغان بولسىمۇ، لېكىن ئۇ قەيسەرلىك بىلەن كۈرەش قىلىپ، ئىنتايىن ناچار شارائىتتا ، ئۆزىنىڭ يۈرەك قېنى بىلەن بۇ ئەسەرنى يېزىپ تۈگەتكەن. ئۇ ئۆزىنىڭ ئاجايىپ ماھارىتى ئارقىلىق ئادىمىيلىكنى ئىنچىكە ۋە مەردانىلارچە تەسۋىرلەپ، پروزا تىلىنى ۋە بەدئىي شەكىللەرنى راۋاجاندۇرۇپ، ئۆزىنىڭ پارلاق نەتىجىلىرى بىلەن ھازىرقى زامان يازغۇچىلىرى ئارسىدا ئەڭ يۇقىرى نوپۇزغا ۋە كۈچلۈك تەسىرگە ئىگە بۈيۈك شەخىسلەرنىڭ بىرى بۇلۇپ قالغان. ئۇ 1941-يىلى 1-ئاينىڭ 13-كۈنى شىۋېتسارىيىنىڭ سىيۇرىختا ئالەمدىن ئۆتكەن.