مەدىنە: تۈزىتىلگەن نەشرى ئارىسىدىكى پەرق
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
41 -قۇر:
'''مەدىنە''' شەھرى بۇگۈنكى [[سەئۇدى ئەرەبىستان|سەئۇدى ئەرەبىستانىنىڭ]] غەربىي شىمالىغا، [[ھىجاز]] رايونىغا، [[مەككە]] شەھرىنىڭ شىمالىغا جايلاشقان مۇھىم شەھەر. كۆھنە ئاتى [[يەسرىب]] (يثرب) ئېرۇر. مەدىنەگە مەدىررا، مەدىركە، مەددىنە، مەززىنە ھەم دېيىلگەن. ھەم ئىسلام دىنىنىڭ ئىككىنچى مۇھىم يېرى جاي ئالغان يەر ھەم [[ئىسلام دىنى|ئىسلام دىنىنىڭ]] مەركىزى ھەم [[مۇھەممەد ئەلەيھىسسالام|ھەزرەتى مۇھەممەد]] س.ئە.ۋ قۇرغان [[ئىسلام دۆلىتى|ئىسلام دۆلىتىنىڭ]] تۇنجى پايتەختى.
ئومۇمەن [[مەككە|مەككەگە]] بېرىپ [[ھەج]] قىلىدىغان ئادەملەرنىڭ ھەممىسى مەدىنەگە چوقۇم بارىدۇ. ھەر يىلىدىكى ھەج قىلىش مەزگىلىدە، ھەج مۇراسىمى باشلىنىشتىن بۇرۇن ۋەيا كېيىن مەدىنە شەھرىگە بېرىپ زىيارەت قىلىدۇ.
▲ئومۇمەن [[مەككە|مەككەگە]] بېرىپ [[ھەج]] قىلىدىغان ئادەملەرنىڭ ھەممىسى مەدىنەگە چوقۇم بارىدۇ. ھەر يىلىدىكى ھەج قىلىش مەزگىلىدە، ھەج مۇراسىمى باشلىنىشتىن بۇرۇن ۋەيا كېيىن مەدىنە شەھرىگە بېرىپ زىيارەت قىلىدۇ.
مەدىنە مەككىنىڭ 450 كىلومېتىر شىمالىغا جايلاشقان، ئۈچ تەرىپىنى تاغلار ئوراپ تۇرىدۇ، سۈيى ئەلۋەك، يېرى مۇنبەت ۋە مۇنبەت تۇپراق، ئەتراپى مۇنبەت ئېتىز ۋە باغ، ئىقتىسادى تەرەققىي تاپقان، قاتناش قۇلايلىق.▼
== ئىسمى ھەققىدە ==
[[ئىسلام دەۋلەتى|ئىسلام دەۋلەتىنىڭ]] تۇنجى باششەھرى بولمىش مەدىنە، [[مۇھەممەد ئەلەيھىسسالام|پەيغەمبەرىمىز]]نىڭ [[مەككە|مەككەئى مۇكەررەمەدىن]] [[ھىجرەت]] قىلغاندىن كېيىن يەرلەشكەن، تۇنجى ئىسلام دەۋلەتىنى قۇرغان ۋە ۋاڧاتىدىن سوڭرە دەڧنە قىلىنغان شەھەردۇر. بۇ سەبەبلەردىن بائىس '''مەدىنەئى مۇنەۋۋەرە'''، يەئنى نۇرلانغان شەھەر ئاتى بىرلە ياد ئېتلەدۇر.
ئەرەبلەر بۇ زېمىنغا كېلىشتىن ئالدىن ۋە [[جاھىلىيەت]] دەۋرىدە '''يەسرىب''' (<font size=""><font size="+0"><font size="+0">'''يثرب''') دەپ ئاتالغان بۇ مۇبارەك توپراقنىڭ ئىسمى، ئاخىرىقى پەيغەمبەر ھەزرەتى مۇھەممەد كەلگەندىن كېيىن، پەيغەمبەر س.ئە.ۋ، خەلايىقنىڭ بۇ يەرگە يەسرىب دېيىشىنى ماقۇل تاپمىغان: "ئۇ مەدىنەدۇر" دېگەنلەر. "مەدىنەگە بىر قېتىم يەسرىب دېگەن كىشى ئون مەرتە مەدىنە دېسۇن!" ۋە "مەدىنەگە يەسرىب دېگەن كىشى اللەتىن ئەپۇ تىلىسۇن! ئۇ تابەدۇر" دەپ "اللەتىن كەچۈرۈم سورىسۇن" دېگەننى ئۈچ مەرتە تەكرارلىغان. <sup>[مەنبە كۆرسىتىلسۇن]</sup>
مەدىنەنىڭ: تابە، تاييىبە، ئاسىمە، دارۇل ئىمان، دارۇسسۇننە، بەررەھ، بەيتۇررۇسۇل، ھەبىبە، مەھبۇبە، دارۇل ئەبرار، دارۇل ھىجرە، دارۇسسەلامە، دارۇل ڧەتىھ، مەھڧۇزە، ھەرەمى رەسۇل، مەدىنەتۇررەسۇل قاتارلىق نۇرغۇنلىغان ئىسىملەرى بار. ئىسلام تارىخچىلىرىدىن [[مەسئۇدى]]، "ۋەڧا" ناملىق ئەسىرىدە، "ئىسىمنىڭ كۆپلىكى، ئىسىم ئىگىسىنىڭ شەرەڧلىكلىكىگە دالالەتتۇر" دېگەندىن سوڭرە، تۈرلۈك مەنبئەلەرگە تايىنىپ تۇرۇپ مەدىنەئى مۇنەۋۋەرەنىڭ 94 ئىسمىنى ساناپ چىققان ۋە بۇلار ھەققىدە كەڭ تۈشەندۈرۈشلەر بەرگەن<ref>http://www.ehlisunnetbuyukleri.com/Islam-Tarihi-Ansiklopedisi/Detay/MEDINE-I-MUNEVVERE/493</ref>.
Line 57 ⟶ 52:
== جوغراڧىيە ==
▲مەدىنە مەككىنىڭ 450 كىلومېتىر شىمالىغا جايلاشقان، ئۈچ تەرىپىنى تاغلار ئوراپ تۇرىدۇ، سۈيى ئەلۋەك، يېرى مۇنبەت ۋە مۇنبەت تۇپراق، ئەتراپى مۇنبەت ئېتىز ۋە باغ، ئىقتىسادى تەرەققىي تاپقان، قاتناش قۇلايلىق.
مەدىنە، مەمۇرىي جەھەتتە، مەدىنە رايونىنىڭ مەركىزى، مەككە ئۇنىڭ شەرقىي جەنۇبى 450 كىلومېتر نېرىسىغا جايلاشقان، جىددە ئۇنىڭ ئۇدۇل 240 كىلومېتر كېلىدىغان جايغا جايلاشقان. 1 -ئايدىكى تېمپېراتۇرىسى °11.6 ~°22.9 سېلىتسىيە گىرادۇس، 8- ئاي مەزگىلىدىكى ئەڭ يوقىرى ھاۋا تېمپۇراتۇرىسى °28.5 ~ °42.5 ياز كۈنلىرى تومۇز ئىسسىق.
| |||