ئەلى بىن ئەبى تالىب: تۈزىتىلگەن نەشرى ئارىسىدىكى پەرق

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
1 -قۇر:
{{ئەلى}}
 
'''ئەلى بىن ئەبى تالىب''' ([[ئەرەب تىلى|ئەرەبچە]]: '''علي بن أﺑﻲ طالب'''، ت. 599 [[مەككە]] - ئۆ. 661. [[كۇڧە]])<ref>http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=50877</ref><ref name="Iranica">[http://web.archive.org/web/20071107180319/http://www.iranica.com/newsite/articles/v1f8/v1f8a043.html "Alī ibn Abu Talib"]. ''Encyclopædia Iranica''. 2007-11-07 كۈندىكى مەنبەگە كۆرە ئارخىبلاندى. 2010-12-16</ref>، [[ئىسلام دۆلىتى|ئىسلام دۆلىتىنىڭ]] 656-661 يىللار ئارىسىدىكى [[خەلىپىلەر تېزىملىكى|خەلىپىسى]]. ئىسلام پەيغەمبەرى ھەزرىتى [[مۇھەممەد ئەلەيھىسسالام|مۇھەممەدنىڭ]] ھەم جىيەنى ھەم كۈيئوغلى بولغان ئەلىنىڭ دادىسى [[ئەبۇ تالىب]] بولۇب، ئانىسىنىڭ ئىسمى ڧاتىمە بىنت ئەسەد ئىدى. ئەلى ئىبن ئەبۇ تالىب بولسا ھەزرىتى مۇھەممەد ئە.س نىڭ ئىسلامغا دەئۋىتىنى قەبۇل قىلغان تۇنجى ئەر كىشىدۇر<ref>[[Ali#CITEREFKelen2001|Kelen 2001]], s. 29</ref><ref>[[Ali#CITEREFWatt1953|Watt 1953]], s. xii</ref>. [[ئەھلى سۇننە ۋەلجامائە|سۇننىي ئىسلامغا]] كۆرە ئەلى ر.ئە.، [[تۆرت خەلىپە|تۆرت خەلىپىنىڭ]] ئاخىرىقىسى، [[شىئەلەر|شىئە ئىسلامغا]] كۆرە ئىماملارنىڭ تۇنجىسى ۋە مۇھەممەد ئە.س نىڭ ھەق ۋارىسىدۇر. شىئە ۋە سۇننىي ئىسلام ئارىسىدىكى پەرقنىڭ باش سەبەبى ھەزرىتى مۇھەممەدنىڭ ھەقىيقى ۋارىسىنىڭ كىم ئىكەنلىكى ھەققىدىكى كۆرۈش پەرقىدىن كېلىپ چىقماقتا.<ref name="Britannica">{{[[Ali#cite encyclopedia|last=Nasr|first=Seyyedref-Britannica Hossein6-0|authorlink=Seyyed<sup>'''''a'''''</sup>]] [[Ali#cite Hosseinref-Britannica Nasr6-1|title=<sup>'''''b'''''</sup>]] [[Ali|encyclopedia=Encyclopædia#cite ref-Britannica Online|accessdate=20076-10-122|publisher=Encyclopædia<sup>'''''c'''''</sup>]] [[Ali#cite ref-Britannica 6-3|<sup>'''''d'''''</sup>]] Nasr, IncSeyyed Hossein.|url= [http://www.britannica.com/eb/article-9005712/Ali|archiveurl=http://web "Ali"].archive ''Encyclopædia Britannica Online''.org/web/20071018014146/http://www Encyclopædia Britannica, Inc.britannica.com/eb/article-9005712/Ali|archivedate= October 18, 2007 <!--DASHBot-->|deadurl=no}}</ref>
 
ئەبۇ تالىب ۋە ڧاتىمە بىنت ئەسەدنىڭ ئەۋلادى بولغان ئەلى، [[كەئبە]]دە توغۇلغان بىردىنبىر كىشى بولۇپ<ref name="Britannica" />، ئىسلام پەيغەمبەرى ھەزرىتى مۇھەممەدنىڭ ھىمايەسىدە چوڭ بولغان،<ref name="Britannica" /> مۇھەممەد س.ئە [[ۋەھىي]] كەلگىنىدە بولسا، ئۇنىڭ دەئۋىتىنى قەبۇل قىلغان تۇنجى ئەركىشى بولغان ئەلى، ھاياتىنى ئىسلامغا ئاتىغان.<ref name="Tabatabae191">{{Harvnb|Tabatabaei|1979|p=191}}</ref><ref name="Islam">{{cite encyclopedia|encyclopedia=Encyclopaedia of Islam and the Muslim world; vol.1|last=Diana|first=Steigerwald|title=Alī ibn Abu Talib|publisher=MacMillan|isbn=978-0-02-865604-5}}</ref><ref name="Iranica" /> پەيغەمبەرنىڭ ئەمىرى بىلەن ھىجرەت كېچىسى ئۇنىڭ ئورنىغا ياتقان ۋە ئامانەتلەرنى ئىگىلىرىگە تاپشۇرغان، قىسقا بىر ۋاقىتتىن كېيىن پەيغەمبەرنىڭ ئارقىسىدىن مەدىنەگە كەتكەن. مەدىنە شەھرىدە ئاللاھنىڭ ئەمىرى بىلەن ھەزرىتى ڧاتىمە بىلەن توي قىلغان. مەدىنە دەۋرىدە باشلانغان دەستلەپكى تۇنجى كىچىك دائىرىلىك ئۇرۇشلاردىن تارتىب پۈتۈن ئۇرۇشلار قاتناشقانلىقى بائىس، جەڭگىۋارلىقى ۋە جاسارىتى بىلەن نام چىقارغان ئەلى ر.ئە، ئۈچىنچى خەلىپە [[ئوسمان بىننى ئەففان|ئوسمان بىننى ئەففاننىڭ]] ئۆلتۈرىلىشىدىن سوڭرە خەلق تەرىپىدىن خەلىپە سايلانغان.<ref name="Madelung (1997), pp. 141-1452">Madelung(1997) ss. 141-155</ref><ref name="Ashraf (2005), pp. 119-1202">Ashraf(2005) 2.Cilt ss. 119-120</ref>