سوزۇق تاۋۇش: تۈزىتىلگەن نەشرى ئارىسىدىكى پەرق

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
1 -قۇر:
ئۇيغۇر تىلىدا جەمئىي 32 تاۋۇش، 32 ھەرپ بار. ئۇلار تۆۋەندىكىچە: ئا ئە ب پ ت ج چ خ د ر ز ژ س ش غ ف ق ك گ ڭ ل م ن ھ ئو ئۇ ئۆ ئۈ ۋ ئې ئى ي.
{| class="wikitable"
|<big>'''ئا'''</big>
|<big>'''ئە'''</big>
|'''<big>ب</big>'''
|'''<big>پ</big>'''
|'''<big>ت</big>'''
|'''<big>ج</big>'''
|'''<big>چ</big>'''
|'''<big>خ</big>'''
|'''<big>د</big>'''
|'''<big>ر</big>'''
|'''<big>ز</big>'''
|'''<big>ژ</big>'''
|'''<big>س</big>'''
|'''<big>ش</big>'''
|'''<big>غ</big>'''
|'''<big>ف</big>'''
|'''<big>ق</big>'''
|'''<big>ك</big>'''
|'''<big>گ</big>'''
|'''<big>ڭ</big>'''
|'''<big>ل</big>'''
|'''<big>م</big>'''
|'''<big>ن</big>'''
|'''<big>ھ</big>'''
|<big>'''ئو'''</big>
|<big>'''ئۇ'''</big>
|<big>'''ئۆ'''</big>
|<big>'''ئۈ'''</big>
|'''<big>ۋ</big>'''
|<big>'''ئې'''</big>
|<big>'''ئى'''</big>
|'''<big>ي</big>'''
|}
تىلىمىزدىكى بۇ 32 تاۋۇش ئۆپكىدىن چىققان ھاۋا ئېقىمىنىڭ تاۋۇش چىقىرىش ئەزالىرىنىڭ توسالغۇسىغا ئۇچراش ياكى ئۇچرىماسلىقىغا قاراپ، [[سوزۇق تاۋۇشلار]] ۋە [[ئۈزۈك تاۋۇشلار|'''ئۈزۈك تاۋۇشلار''']] دەپ ئىككى چوڭ تۈرگە بۆلۈنىدۇ:
 
* تىل ئارا=== '''سوزۇق تاۋۇشلار''': ئې ئى===
تىلىمىزدىكى بۇ 32 تاۋۇش ئۆپكىدىن چىققان ھاۋا ئېقىمىنىڭ تاۋۇش چىقىرىش ئەزالىرىنىڭ توسالغۇسىغا ئۇچراش ياكى ئۇچرىماسلىقىغا قاراپ، سوزۇق تاۋۇشلار ۋە ئۈزۈك تاۋۇشلار دەپ ئىككى چوڭ تۈرگە بۆلۈنىدۇ:
'''سوزۇق تاۋۇشلار''' ئۆپكىدىن چىققان ھاۋا ئېقىمى تاۋۇش چىقىرىش ئەزالىرىنىڭ توسالغۇسىغا ئۇچرىماي سوزۇلۇپ ئېيتىلىدىغان تاۋۇشلار سوزۇق تاۋۇشلار دەپ ئاتىلىدۇ. ئۇيغۇر ئەدەبىي تىلىدا سەككىز سوزۇق تاۋۇش ،بولۇپ ئۇلار:  ئا، ئە، ئې، ئى، ئو، ئۇ، ئۆ، ئۈ
 
'''سوزۇق تاۋۇشلار''' ئۆپكىدىن چىققان ھاۋا ئېقىمى تاۋۇش چىقىرىش ئەزالىرىنىڭ توسالغۇسىغا ئۇچرىماي سوزۇلۇپ ئېيتىلىدىغان تاۋۇشلار سوزۇق تاۋۇشلار دەپ ئاتىلىدۇ. ئۇيغۇر ئەدەبىي تىلىدا سەككىز سوزۇق تاۋۇش ،بولۇپ ئۇلار:  ئا، ئە، ئې، ئى، ئو، ئۇ، ئۆ، ئۈ
 
ئۇيغۇر ئەدەبىي تىلىدا سەككىز سوزۇق تاۋۇش ،بولۇپ ئۇلار:
{| class="wikitable"
|<big>'''ئا'''</big>
|<big>'''ئە'''</big>
|<big>'''ئو'''</big>
|<big>'''ئۇ'''</big>
|<big>'''ئۆ'''</big>
|<big>'''ئۈ'''</big>
|<big>'''ئې'''</big>
|<big>'''ئى'''</big>
|}
يۇقىرىقى سەككىز سوزۇق تاۋۇش تەلەپپۇز قىلىنغان چاغدىكى تىل ئورنىغا ۋە بەزى تاۋۇشلارنىڭ تىلىمىزدىكى رولىغا قاراپ تۆۋەندىكى ئۈچ تۈرگە بۆلۈنىدۇ:
* تىل{| ئالدىclass="wikitable" ! colspan="4" |سوزۇق تاۋۇشلار: |- !تىل ئالدى |ئە |ئۆ |ئۈ |- !تىل ئارقا |ئا |ئو |ئۇ |- !تىل ئارا |ئې |ئى | |}
يەنە بۇ سوزۇق تاۋۇشلار تەلەپپۇز قىلىنغاندا، لەۋلەرنىڭ يۇمىلاق ھالەتكە كېلىش-كەلمەسلىكىگە قاراپ، لەۋلەشكەن سوزۇق تاۋۇشلار ۋە لەۋلەشمىگەن سوزۇق تاۋۇشلار دەپ ئىككىگە بۆلۈنىدۇ.
* تىل ئارقا سوزۇق تاۋۇشلار: ئا ئو ئۇ
{| class="sortable"
* تىل ئارا سوزۇق تاۋۇشلار: ئې ئى
*! تىل ئارقاcolspan="4" |سوزۇق تاۋۇشلار: ئا ئو ئۇ
يەنە بۇ سوزۇق تاۋۇشلار تەلەپپۇز قىلىنغاندا، لەۋلەرنىڭ يۇمىلاق ھالەتكە كېلىش-كەلمەسلىكىگە قاراپ، لەۋلەشكەن سوزۇق تاۋۇشلار ۋە لەۋلەشمىگەن سوزۇق تاۋۇشلار دەپ ئىككىگە بۆلۈنىدۇ.
!
* لەۋلەشكەن سوزۇق تاۋۇشلار: ئو ئۇ ئۆ ئۈ
|-
!لەۋلەشكەن
|ئو
|ئۇ
|ئۆ
|ئۈ
|-
!لەۋلەشمىگەن
|ئا
|ئە
|ئې
|ئى
|}
لەۋلەشكەن سوزۇق تاۋۇشلار ۋە لەۋلەشمىگەن سوزۇق تاۋۇشلار دەپ ئىككىگە بۆلۈنىدۇ.
* : ئو ئۇ ئۆ ئۈ
* لەۋلەشمىگەن سوزۇق تاۋۇشلار: ئا ئە ئې ئى