ئاياسوڧيا
ئاياسوفيا (تۈركچە: Ayasofya، يۇنانچە: Aγία Σοφία، تولۇق ئىسمى: Ναός τῆς Ἁγίας τοῦ Θεοῦ Σοφίας، لاتىنچە: Sancta Sophia ياكى Sancta Sapientia)، ئىستانبۇلدا تارىخى بىر مۇزېي. ۋىزانتىيە ئىمپېراتورى جۇستىنىيانۇس 1 تامانىدىن، 532-537 يىللار ئاراسى بۇگۈنكى ئىستانبۇلنىڭ تارىخ يارىم ئارىلىدىكى ئەسكى شەھەر مەركىزىگە ئىنشا قىلدۇرۇلغان بازىلىكا پىلانلىق بىر پاترىك كاتېدرالى بولۇپ، 1453- يىلى ئىستانبۇلنىڭ ئوسمانلىلار تامانىدىن فەتىھ قىلىنىشىدىن سوڭرە، فاتىھ سۇلتان مۇھەممەدخان تەرەفىدىن جامىئە مەسجىدكە ئۆزگەرتىلگەن. 1935- يىلىدىن بېرى بولسا مۇزېي سۈفەتىدە خىزمەت ئاتقارماقتا. ئاياسوفىيە مىمارى نوقتىدىن بازىلىكا پلانى بىلەن مەركەزىي پلاننى بىرلەشتۈرگەن، قۇببەلى بازىلىكا تىپىدىكى بىر ئەسەر بولۇپ، قۇببە ئۆتۈشمىسى ۋە تىرەك سېستىمىسى خاسلىقى بىلەن مىمارلىق تارىخىنىڭ مۇھىم بىر بۇرۇلۇش نوقتاسى ئولاراق قولغا ئېلىنىدۇ.