ئەرمەنىي ئېلىپبەسى

ئەرمەنىي ئېلىپبەسى (قېلىپ:Dil), ئەرمەنىيچىدە قوللىنىلغان 38 ھەرپلىك ئېلىپبەدۇر. ئەرمەنىستان/ ئەرمېنىيەدە، مۇھاجىرەتتىكى ئەرمەنى مەكتەپلىرىدە، چېركاۋلاردا، گېزىتلەردە قوللىنىلىدۇ.

تارىخچە تەھرىرلەش

ئەرمەنىي ئېلىپبەسى، 405 - يىلى مەسروپ ماشتوتس تەرىپىدىن ئىجاد قىلىنغان. 19 - ئەسرگىچە كلاسسىك ئەرمەنىيچىنىڭ ئەدەبىي تىلى سۈپىتىدە قوللىنىلغان، 19 - ئەسردىن بېرى ئەرمەنىي ئېلىپبەسى تەڭ تەرەققىي قىلغان ئىككى زامانېۋىي لەھچىدە، - غەربىي ئەرمەنىيچىسى (ئىستانبۇل) ۋە شەرقىي ئەرمەنىيچىسى (ئېرىۋان) - قوللىنىلماقتا.

ئېلىپبە تەھرىرلەش

ھەرف	ئات - ئىسمى					تەلەپپۇز (UFA)			ئۇيغۇرچە تەرجىمىسى	سانلىق قىممىتى
	ئەنئەنىۋىي يېزىلىشى	يېڭى شەكىللەندۈرۈلگەن يېزىق	تەلەپپۇز			كلاسسىك ئەرمەنىيچە	شەرقىي ئەرمەنىيچە	غەربىي ئەرمەنىيچە	كلاسسىك ئەرمەنىيچە
	ئەنئەنىۋىي يېزىلىشى	يېڭى شەكىللەندۈرۈلگەن يېزىق	كلاسسىك ئەرمەنىيچە	شەرقىي ئەرمەنىيچە	غەربىي ئەرمەنىيچە	كلاسسىك ئەرمەنىيچە	شەرقىي ئەرمەنىيچە	غەربىي ئەرمەنىيچە	كلاسسىك ئەرمەنىيچە
Ա ա	այբ		[ayb]		[aɪpʰ]	[ɑ]			ئا	1
Բ բ	բեն		[ben]		[pʰɛn]	[b]		[pʰ]	ب	2
Գ գ	գիմ		[gim]		[kʰim]	[g]		[kʰ]	گ	3
Դ դ	դա		[da]		[tʰɑ]	[d]		[tʰ]	د	4
Ե ե	եչ		[jɛtʃʰ]			[ɛ], سۆزلۈكنىڭ بېشىدا ¹[jɛ]			ئې	5
Զ զ	զա		[za]			[z]			ز	6
Է է	է		[ɛː]	[ɛ]		[ɛː]	[ɛ]		ئە	7
Ը ը	ըթ		[ətʰ]			[ə]			ى	8
Թ թ	թո		[tʰo]			[tʰ]			ت‘	9
Ժ ժ	ժէ	ժե	[ʒɛː]	[ʒɛː]		[ʒ]			ژ	10
Ի ի	ինի		[ini]			[i]			ئى	20
Լ լ	լիւն	լյուն	²[lʏn]			[l]			ل	30
Խ խ	խէ	խե	[χɛː]	[χɛ]		[χ]			خ	40
Ծ ծ	ծա		[tsɑ]	[tsʼɑ]	[dzɑ]	[ts]	[tsʼ]	[dz]	تس	50
Կ կ	կեն		[kɛn]	[kʼɛn]	[gɛn]	[k]	[kʼ]	[g]	ك	60
Հ հ	հո		[ho]			[h]			ھ	70
Ձ ձ	ձա		[dzɑ]		[tsʰɑ]	[dz]		[tsʰ]	دز	80
Ղ ղ	ղատ		[ɫɑt]	[ʁɑtʼ]	[ʁɑd]	[l], or [ɫ]	[ʁ]		غ	90
Ճ ճ	ճէ	ճե	[tʃɛː]	[tʃʼɛ]	[ʤɛ]	[tʃ]	[tʃʼ]	[ʤ]	چ	100
Մ մ	մեն		[men]			[m]			م	200
Յ յ	յի	հի	[ji]	[hi]		[j]	[h]³, [j]		ي	300
Ն ն	նու		[nu]			[n]			ن	400
Շ շ	շա		[ʃɑ]			[ʃ]			ش	500
Ո ո	ո		[o]	[vo]		[o], سۆزلۈكنىڭ بېشىدا ⁴[vo]			ئو	600
Չ չ	չա		[tʃʰɑ]			[tʃʰ]			ش	700
Պ պ	պէ	պե	[pɛː]	[peh]	[bɛ]	[p]	['p]	[b]	پ	800
Ջ ջ	ջէ	ջե	[ʤɛː]	[ʤɛ]	[tʃʰɛ]	[ʤ]		[tʃʰ]	س	900
Ռ ռ	ռա		[rɑ]	[rɑ]		[r]	[ɾ]		رر	1000
Ս ս	սէ	սե	[sɛː]	[sɛ]		[s]			س	2000
Վ վ	վեւ	վեվ	[vɛv]			[v]			ۋ	3000
Տ տ	տիւն	տյուն	[tʏn]	⁵[tiun]	[dʏn]	[t]	['t]	[d]	ت	4000
Ր ր	րէ	րե	[ɹɛː]	^6[ɹɛ]	[ɾɛ]	⁶[ɹ]		[ɾ]	ر	5000
Ց ց	ցո		[tsʰo]			[tsʰ]			تس'	6000
Ւ ւ	հիւն	N/A⁷	[hiunn]			[w]	⁸[v]		ۋ	7000
Փ փ	փիւր	փյուր	^9[pʰʏɹ]		[pʰʏɾ]	[pʰ]			پ‘	8000
Ք ք	քէ	քե	[kʰɛː]	[kʰɛ]		[kʰ]			ك‘	9000
13 - ئەسردە قوشۇلغان
Օ օ	օ		[o]			[o]			ئو	N/A
Ֆ ֆ	ֆէ	ֆե	[fɛː]	[fɛ]		[f]			ف	N/A
سۆزلۈك	ئەنئەنىۋىي يېزىق	يېڭىدىن شەكىللەندۈرۈلگەن يېزىق	كلاسسىك ئەرمەنىيچە	شەرقىي ئەرمەنىيچە	غەربىي ئەرمەنىيچە	كلاسسىك ئەرمەنىيچە	شەرقىي ئەرمەنىيچە	غەربىي ئەرمەنىيچە	كلاسسىك ئەرمەنىيچە	سانلىق قىممىتى
	ئەنئەنىۋىي يېزىق	يېڭىدىن شەكىللەندۈرۈلگەن يېزىق	تەلەپپۇز			كلاسسىك ئەرمەنىيچە	شەرقىي ئەرمەنىيچە	غەربىي ئەرمەنىيچە	كلاسسىك ئەرمەنىيچە
	Ad					تەلەپپۇز (UFA)			ئۇيغۇرچە