تارىخى خاتىرىلەر
«تارىخى خاتىرىلەر»(史記) سىما چيەن يازغان تەرجىمىھال تارىخى كىتابى بولۇپ ، ئۇ غەربىي خەن سۇلالىسى دەۋرىدە تەيشېلىڭلىق ۋەزىپىسىنى ئۆتىگەن بولۇپ ، جۇڭگونىڭ رىۋايەتلىك سېرىق ئىمپېراتوردىن خەن سۇلالىسى دەۋرىدىكى ئىمپېراتور ۋۇنىڭ دەسلەپكى يىللىرىغىچە بولغان 2500 يىللىق تارىخى خاتىرىلەنگەن.
«تارىخى خاتىرىلەر» نىڭ پۈتكۈل كىتابى «بېن جى» ، «جەدۋەل» ، «كىتاب» ، «ئائىلە» ۋە «تەرجىمىھالى» قاتارلىق بەش تېمىغا بۆلۈنگەن ، ئۇنىڭدىن باشقا ئەڭ ئاخىرقى «تەي شى گوڭنىڭ مۇقەددىمىسى» ، ئۇ بۆلۈنگەن 130 توم.
بۇنىڭ ئىچىدە «بېنجى» جۇڭگو ھۆكۈمرانلىرىنىڭ ئىش-ئىزلىرىنى خاتىرىلەيدۇ
«جەدۋەل» تارىخىي ۋەقەلەرنى جەدۋەل شەكلىدە خاتىرىلەيدۇ.
«كىتاب» ئىلگىرىكى سۇلالىلەرنىڭ قانۇن-نىزاملىرىنى خاتىرىلەيدۇ.
«ئائىلە» يىراقتىكى ئائىلە نەسەبى ، ۋاستە دۆلەتلىرى ۋە خان جەمەتى ۋە ئاقسۆڭەكلەرنىڭ ئىش-ھەرىكەتلىرىنى تەسۋىرلەيدۇ.
«تەرجىمىھالى» جەمئىيەتتىكى ھەر خىل پېرسوناژلارنىڭ تارىخى ئىپادىسىنى ۋە جەمئىيەتنىڭ ھەر خىل كۆرۈنۈشلىرىنى خاتىرىلەيدۇ.