جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ پاتېنت قانۇنى

1984 – يىل 3 – ئاينىڭ 12 – كۈنى 6 – نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 4 – يىغىنىدا ماقۇللاندى، 1992 – يىل 9 – ئاينىڭ 4 – كۈنى 7 – نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 27 – يىغىنىنىڭ «‹جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ پاتېنت قانۇنى› غا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى» غـا ئـاسـاسـەن 1 – قېتىم تۈزىتىلدى، 2000 – يىل 8 – ئاينىڭ 25 – كۈنى 9 – نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى 17 – يىغىنىنىڭ «‹جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ پاتېنت قانۇنى› غا تۈزىتىش كىرگۈزۈش توغرىسىدىكى قارارى» غا ئـاسـاسەن 2 – قېتىم تۈزىتىلدى)

مۇندەرىجە

1 – باب ئومۇمىي پرىنسىپ

2 – باب پاتېنت ھوقۇقى بېرىش شەرتلىرى

3 – باب پاتېنت ئىلتىماسى

4 – باب پاتېنت ئىلتىماسىنى تەكشۈرۈش ۋە تەستىقلاش

5 – باب پاتېنت ھوقۇقىنىڭ مۆھلىتى، ئاخىرلىشىشى ۋە كۈچتىن قېلىشى

6 – باب پاتېنتنى يولغا قويۇش مەجبۇرىي ئىجازىتى

7 – باب پاتېنت ھوقۇقىنى قوغداش

8 – باب قوشۇمچە پرىنسىپ

1 – باب ئومۇمىي پرىنسىپ

1 – ماددا بۇ قانۇن كەشپىيات – ئىجادىيەت پاتېنت ھوقۇقىنى قوغداش، كەشپىيات – ئىجادىيەتكە ئىلھام بېرىش، كەشپىيات – ئىجادىيەتنى ئومۇملاشتۇرۇش، قوللىـنـىـشقا پايدا يەتكۈزۈش، پەن – تېخنىكا تەرەققىياتىنى ۋە بۇ جەھەتتە يېڭىلىق يارىتىشنى ئىلگىرى سۈرۈش، سوتسىيالىستىك زامانىۋىلاشتۇرۇش قۇرۇلۇشىنىڭ ئېھتىياجىغا لايىقلىشىش مەقسىتىدە تۈزۈلدى.

2 – ماددا بۇ قانۇندا ئېيتىلغان كەشپىيات، ئىجادىيەت كەشپىياتىنى، ئەمەلىي يېڭى تىپنى ۋە تاشقى كۆرۈنۈش لايىھىسىنى كۆرسىتىدۇ.

3 – ماددا گوۋۇيۈەننىڭ پاتېنت مەمۇرىي تارمىقى پۈتۈن مەملىكەتنىڭ پاتېنت خىزمىتىنى باشقۇرىدۇ؛ پاتېنت ئىلتىماسىنى بىر تۇتاش قوبۇل قىلىپ ۋە تەكشۈرۈپ، قانۇن بويىچە پاتېنت ھوقۇقى بېرىدۇ.

ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرىنىڭ پاتېنت خىزمىتىنى باشقۇرۇش تارمىقى شۇ مەمۇرىي رايوننىڭ پاتېنت بـاشـقـۇرۇش خـىـزمىـتـىگە مەسئۇل بولىدۇ.

4 – ماددا پاتېنت ئىلتىماس قىلىنغان كەشپىيات، ئىجادىيەت دۆلەتنىڭ خەۋپسىزلىكى ياكى زور مەنپەئىتىگە چېتىلىپ، مەخپىيىتىنى ساقلاشقا توغرا كەلسە، دۆلەتنىڭ ئالاقىدار بەلگىلىمىلىرى بويىچە بېجىرىلىدۇ.

5 – ماددا دۆلەت قانۇنىغا، ئىجتىمائىي ئەخلاققا خىلاپ كېلىدىغان ياكى جامائەت مەنپەئىتىگە زىيان يەتكۈزىدىغان كەشپىيات – ئىجادىيەتكە پاتېنت ھوقۇقى بېرىلمەيدۇ.

6 – ماددا ئۆز ئورنىنىڭ ۋەزىپىسىنى ئىجرا قىلىۋېتىپ ياكى ئاساسلىقى ئۆز ئورنىنىڭ ماددىي، تېخنىكا شارائىتىدىن پايدىلىنىپ ئورۇندىغان كەشپىيات، ئىجادىيەت خىزمەتتىكى كەشپىيات، ئىجادىيەت ھېسابلىنىدۇ. خىزمەتتىكى كەشپىيات، ئىجادىيەتكە پاتېنت ئىلتىماس قىلىش ھوقۇقى شۇ ئورۇنغا مەنسۇپ بولىدۇ؛ ئىلتىماس تەستىقلانغاندىن كېيىن، شۇ ئورۇن پاتېنت ھوقۇقى ئىگىسى بولىدۇ.

خىزمەت سىرتىدىكى كەشپىيات، ئىجادىيەتكە پاتېنت ئىلتىماس قىلىش ھوقۇقى كەشپىياتچىغا ياكى لايىھىلىگۈچىگە مەنسۇپ بولىدۇ؛ ئىلتىماس تەستىقلانغاندىن كېيىن، شۇ كەشپىياتچى ياكى لايىھىلىگۈچى پاتېنت ھوقۇقى ئىگىسى بولىدۇ.

ئۆز ئورنىنىڭ ماددىي، تېخنىكا شارائىتىدىن پايدىلىنىپ ئورۇندالغان كەشپىيات، شۇ ئىدارە كەشپىياتچى ياكى لايىھىگۈچى بىلەن توختاملىشىپ، پاتېنت ئىلتىماس قىلىش ھوقۇقى ۋە پاتېنت ھوقۇقىنىڭ تەۋەلىكىنى پۈتۈشكەن بولسا، شۇ پۈتۈم بويىچە بولىدۇ.

7 – ماددا كەشپىياتچى ياكى لايىھىلىگۈچىنىڭ خىزمەت سىرتىدىكى كەشپىياتى ۋە ئىجادىيىتى ئۈچۈن پاتېنت ئىلتىماسىنى ھەرقانداق ئورۇن ياكى شەخسنىڭ بېسىپ قويۇشىغا يول قويۇلمايدۇ.

8 – ماددا ئىككىدىن ئارتۇق ئورۇن ياكى شەخس ھەمكارلىشىپ ئورۇندىغان، بىر ئورۇن ياكى شەخس باشقا ئورۇن ياكى شەخسنىڭ ھاۋالىسى بىلەن ئورۇندىغان كەشپىيات، ئىجادىيەت ئۈچۈن پاتېنت ئىلتىماس قىلىش ھوقۇقى، ئايرىم كېلىشىم بارلىرىنى ھېسابقا ئالمىغاندا، ئۆز ئالدىغا ئورۇندىغان ياكى بىرلىكتە ئورۇندىغان ئورۇن ياكى شەخسكە مەنسۇپ بولىدۇ؛ ئىلتىماس تەستىقلانغاندىن كېيىن، ئىلتىماس قىلغان ئورۇن ياكى شەخس پاتېنت ھوقۇقى ئىگىسى بولىدۇ.

9 – ماددا ئىككىدىن ئارتۇق كىشى ئىلتىماس قىلغۇچى كەشپىيات ۋە ئىجادىيەتكە ئايرىم – ئايرىم پاتېنت ئىلتىماس قىلغان بولسا، پاتېنت ھوقۇقى ئەڭ ئاۋۋال ئىلتماس قىلغۇچىغا بېرىلىدۇ.

10 – ماددا پاتېنت ئىلتىماس ھوقۇقى ۋە پاتېنت ھوقۇقىنى ئۆتۈنۈپ بېرىشكە بولىدۇ.

جۇڭگوغا تەۋە ئورۇنلار ياكى جۇڭگولۇق شەخسلەر پاتېنت ئىلتىماس ھوقۇقىنى ياكى پاتېنت ھوقۇقىنى چەت ئەللىكلەرگە ئۆتۈنۈپ بېرىشتە، گوۋۇيۈەننىڭ ئالاقىدار مەسئۇل تارمىقىنىڭ تەستىقىنى ئېلىش كېرەك.

پاتېنت ئىلتىماس قىلىش ھوقۇقى ياكى پاتېنت ھوقۇقىنى ئۆتۈنۈپ بېرىشتە، ئالاقىدار كىشىلەر يازما توختام تۈزۈشى ھەمدە گوۋۇيۈەننىڭ پاتېنت مەمۇرىي تارمىقىغا تىزىملىتىش لازىم، ئۇنى گوۋۇيۈەننىڭ پاتېنت مەمۇرىي تارمىقى ئېلان قىلىدۇ. پاتېنت ئىلتىماس ھوقۇقى ياكى پاتېنت ھوقۇقىنى ئۆتۈنۈپ بېرىش تىزىمغا ئېلىنغان كۈندىن باشلاپ كۈچكە ئىگە بولىدۇ.

11 – ماددا كەشپىيات ۋە ئەمەلىي يېڭى تىپقا پاتېنت ھوقۇقى بېرىلگەندىن كېيىن، مۇشۇ قانۇندا ئايرىم بەلگىلەنگەنلىرىنى ھېسابقا ئالمىغاندا، ھەرقانداق ئورۇن ياكى شەخسنىڭ پاتېنت ھوقۇقى ئىگىسىنىڭ ئىجازىتىنى ئالماي تۇرۇپ، شۇ پاتېنتنى يولغا قويۇشىغا بولمايدۇ، يەنى ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت قىلىش مەقسىتىدە پاتېنت بېرىلگەن مەھسۇلاتنى ياسىشىغا، ئىشلىتىشىگە، سېتىپ بېرىشكە ۋەدە قىلىشىغا، سېتىشىغا، ئىمپورت قىلىشىغا ياكى پاتېنت ئۇسۇلىنى قوللىنىشىغا ھەمدە شۇ پاتېنت ئۇسۇلى بويىچە بىۋاسىتە ئېرىشكەن مەھسۇلاتنى ئىشلىتىشىگە، سېتىپ بېرىشكە ۋەدە قىلىشىغا، سېتىشىغا ۋە ئىمپورت قىلىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

تاشقى كۆرۈنۈش لايىھىسىگە پاتېنت ھوقۇقى بېرىلگەن كېيىن، ھەر قانداق ئورۇن ۋە شەخسنىڭ پاتېنت ھوقۇقى ئىگىسىنىڭ ئىجازىتىنى ئالماي تۇرۇپ، شۇ پاتېنتنى يولغا قويۇشىغا بولمايدۇ، يەنى تاشقى كۆرۈنۈش لايىھىسى بويىچە پاتېنت بېرىلگەن مەھسۇلاتنى ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەت قىلىش مەقستىدە ياسىشىغا، سېتىشىـغـا، ئىمـپـورت قىلىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

12 – ماددا ھەرقانداق ئورۇن ياكى شەخس باشقىلارنىڭ پاتېنتىنى يولغا قويۇشتا، شۇ پاتېنتنى يولغا قويۇشقا ئىجازەت بېرىش توغرىسىدا ھوقۇقى پاتېنت ئىگىسى بىلەن يازما توختام تۈزۈپ، پاتېنت ئىگىسىگە پاتېنت ئىشلىتىش ھەققى تۆلىشى لازىم. ئىجازەت ئالغۇچىنىڭ توختامدا بەلگىلەنگەندىن باشقا ھەرقانداق ئورۇن ياكى شەخسنىڭ شۇ پاتېنتنى يولغا قويۇشىغا رۇخسەت بېرىش ھەققى يوق.

13 – ماددا كەشپىيات پاتېنت ئىلتىماسى ئېلان قىلىنغاندىن كېيىن، ئىلتىماس قىلغۇچى شۇ كەشپىياتىنى يولغا قويغۇچى ئورۇندىن ياكى شەخستىن لايىقىدا خىراجەت تۆلەشنى تەلەپ قىلسا بولىدۇ.

14 – ماددا دۆلەت كارخانىلىرى، كەسپىي ئورۇنلىرىنىڭ كەشپىيات پاتېنتى دۆلەت ياكى جامائەت مەنپەئىتى ئۈچۈن زور ئەھمىيەتكە ئىگە بولسا، گوۋۇيۈەننىڭ ئالاقىدار مەسئۇل تارمىقى ۋە ئۆلكىلىك، ئاپتونوم رايونلۇق، بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەرلىك خەلق ھۆكۈمەتلىرى گوۋۇيۈەنگە تەستىقلىتىپ، تەستىقلانغان دائىرىدە ئومۇملاشتۇرۇش، قوللىنىشنى قارار قىلسا، كۆرسىتىلگەن ئورۇننىڭ يولغا قويۇشىغا ئىجازەت بەرسە، يولغا قويغۇچى ئورۇن دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە ئاساسەن پاتېنت ھوقۇقى ئىگىسىگە ئىشلىتىش ھەققى تۆلىشى كېرەك.

جۇڭگونىڭ كوللېكتىپ مۈلۈكچىلىكتىكى ئورۇنلار ۋە شەخسلىرىنىڭ كەشپىيات پاتېنتى دۆلەت ياكى جامائەت مەنپەئىتى ئۈچۈن زور ئەھمىيەتكە ئىگە بولۇپ، ئومۇملاشتۇرۇش، قوللىنىش زۆرۈر بولسا، ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە بېجىرىلىدۇ.

15 – ماددا پاتېنت ئىگىسى ئۆزىنىڭ پاتېنت بېرىلگەن مەھسۇلاتىغا ياكى شۇ مەھسۇلات ئورالغان – قاچىلانغان نەرسىنىڭ ئۈستىگە پاتېنت بەلگىسى ۋە پاتېنت نومۇرى سېلىپ قويۇشقا ھوقۇقلۇق.

16 – ماددا پاتېنت ھوقۇقى بېرىلگەن ئورۇن خىزمەت ئۈستىدە كەشپىيات، ئىجادىيەت ياراتقانلارنى ياكى لايىھىلىگۈچىنى مۇكاپاتلىشى كېرەك؛ كەشپىيات، ئىجادىيەت پاتېنتى يولغا قويۇلغاندىن كېيىن، ئومۇملاشتۇرۇش، قوللىنىش دائىرىسى ۋە ئېرىشكەن ئىقتىسادىي ئۈنۈمگە ئاساسەن، كەشپىياتچى ياكى لايىھىلىگۈچىگە مۇۋاپىق ھەق بېرىلىدۇ.

17 – ماددا كەشپىياتچى ياكى لايىھىلىگۈچى پاتېنت ھۆججىتىگە ئۆزىنىڭ كەشپىياتچى ياكى لايىھىلىگۈچى ئىكەنلىكىنى ئېنىق يېزىپ قويۇشقا ھوقۇقلۇق.

18 – ماددا جۇڭگودا دائىم تۇرۇشلۇق ئورنى ياكى تىجارەت سورۇنى بولمىغان چەت ئەللىكلەر، چەت ئەل كارخانىلىرى ياكى چەت ئەلنىڭ باشقا تەشكىلاتلىرىدىن جۇڭگودا پاتېنت ئېلىشنى ئىلتىماس قىلغۇچىلار بولسا، ئۆزلىرى تەۋە بولغان دۆلەت بىلەن جۇڭگو ئىمزالىغان كېلىشىم ياكى بىرلىكتە قاتناشقان خەلقئارا شەرتنامە بويىچە ياكى ئۆزئارا مەنپەئەت يەتكۈزۈش پرىنسىپى بويىچە، بۇ قانۇنغا ئاساسەن بېجىرىلىدۇ.

19 – ماددا جۇڭگودا دائىم تۇرۇشلۇق ئورنى ياكى تىجارەت قىلىش سورۇنى بولمىغان چەت ئەللىكلەر، چەت ئەل كارخانىلىرى ياكى چەت ئەلنىڭ باشقا تەشكىلاتلىرىدىن جۇڭگودا پاتېنت ئىلتىماس قىلىشقا ۋە پاتېنتقا دائىر باشقا ئىشلارنى بېجىرىشكە توغرا كەلگەنلەردە، گوۋۇيۈەننىڭ پاتېنت مەمۇرىي تارمىقى بەلگىلەپ بەرگەن پاتېنت ۋاكالەت ئاپپاراتىنىڭ بېجىرىپ بېرىشىگە ھاۋالە قىلىشى كېرەك.

جۇڭگوغا تەۋە ئورۇنلاردىن ياكى شەخسلەردىن دۆلەت ئىچىدە پاتېنت ئېلىشنى ئىلتىماس قىلىشقا ۋە پاتېنتقا دائىر باشقا ئىشلارنى بېجىرىشكە توغرا كەلگەنلىرىدە پاتېنت ۋاكالەت ئاپپاراتىنىڭ بېجىرىپ بېرىشىگە ھاۋالە قىلسا بولىدۇ.

پاتېنت ۋاكالەت ئاپپاراتى قانۇن، مەمۇرىي نىزاملارغا رىئايە قىلىپ، پاتېنت ئىلتىماسى ياكى پاتېنتقا دائىر باشقا ئىشلارنى ۋاكالەتلىك قىلىنغۇچىنىڭ ھاۋالىسىگە بىنائەن بېجىرىشى لازىم؛ ئۇلار ۋاكالەتلىك قىلىنغۇچىنىڭ پاتېنت ئىلتىماسىدىكى ئاشكارىلانغان ياكى ئېلان قىلىنغان مەزمۇنلاردىن باشقىلىرىنىڭ مەخپىيىتىنى ساقلاشقا مەسئۇل بولىدۇ. پاتېنت ۋاكالەت ئاپپاراتلىرىنى باشقۇرۇشنىڭ كونكرېت چارىسىنى گوۋۇيۈەن بەلگىلەيدۇ.

20 – ماددا جۇڭگوغا تەۋە ئورۇنلاردىن ياكى جۇڭگولۇق شەخسلەردىن ئۆزىنىڭ مەملىكەت ئىچىدە ئورۇندىغان كەشپىيات، ئىجادىيىتى ئۈچۈن چەت ئەلگە پاتېنت ئىلتىماس قىلىشقا توغرا كەلگەنلىرىدە، ئالدى بىلەن گوۋۇيۈەننىڭ پاتېنت مەمۇرىي تارمىقىغا ۋاكالەت ئاپپاراتىنىڭ بېجىرىپ بېرىشىگە ھاۋالە قىلىشى ھەمدە بۇ قانۇننىڭ 14 – ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە ئەمەل قىلىشى كېرەك.

جۇڭگوغا تەۋە ئورۇنلار ياكى جۇڭگولۇق شەخسلەر جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى قاتناشقان ئالاقىدار خەلقئارا شەرتنامىگە ئاساسەن، خەلقئارا پاتېنت ئىلتىماسى سۇنسا بولىدۇ. ئىلتىماس قىلغۇچى خەلقئارا پاتېنت ئىلتىماسى سۇنۇشتا ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمىگە ئەمەل قىلىشى كېرەك.

گوۋۇيۈەننىڭ پاتېنت مەمۇرىي تارمىقى خەلقئارا پاتېنت ئىلتىماسىنى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى قاتناشقان ئالاقىدار خەلقئارا شەرتنامىگە، بۇ قانۇنغا ۋە گوۋۇيۈەننىڭ ئالاقىدار بەلگىلىمىسىگە ئاساسەن بىر تەرەپ قىلىدۇ.

21 – ماددا گوۋۇيۈەننىڭ پاتېنت مەمۇرىي تارمىقى ۋە ئۇنىڭ پاتېنتنى قايتا تەكشۈرۈش ھەيئىتى پاتېنتقا دائىر ئىلتىماس ۋە تەلەپنى ئوبيېكتىپ، ئادىل، توغرا بولۇش ۋە ۋاقتىدا بېجىرىش تەلىپىگە ئاساسەن قانۇن بويىچە بىر تەرەپ قىلىشى كېرەك.

پاتېنت ئىلتىماسى ئاشكارىلىنىش ياكى ئېلان قىلىنىشتىن ئىلگىرى، گوۋۇيۈەننىڭ پاتېنت مەمۇرىي تارمىقىدىكى خادىملار ۋە ئالاقىدار خادىملار ئىلتىماس مەزمۇنىنىڭ مەخپىيىتىنى ساقلاشقا مەسئۇل بولىدۇ.

2 – باب پاتېنت ھوقۇقى بېرىش شەرتلىرى

22 – ماددا پاتېنت ھوقۇقى بېرىلىدىغان كەشپىيات ۋە ئەمەلىي يېڭى تىپ يېڭىلىققا، ئىجادچانلىققا ۋە ئەمەلىيلىككە ئىگە بولۇشى كېرەك.

يېڭىلىققا ئىگە بولۇش دېگەندە، ئىلتىماس سۇنۇلغان كۈندىن بۇرۇن شۇنىڭغا ئوخشاش كەشپىيات ياكى ئەمەلىي يېڭى تىپ دۆلەت ئىچى ۋە سىرتىدىكى مەتبۇئاتلاردا ئاشكارا ئېلان قىلىنىپ باقمىغان بولۇش، دۆلەت ئىچىدە ئاشكارا ئىشلىتىلمىگەن ياكى باشقا يوللار بىلەن جامائەتكە مەلىم قىلىنىپ باقمىغان بولۇش، شۇنىڭغا ئوخشاش كەشپىيات ياكى ئەمەلىي يېڭى تىپ ھەققىدە باشقىلار گوۋۇيۈەننىڭ پاتېنت مەمۇرىي تارمىقىغا ئىلتىماس سۇنمىغان ھەمدە ئىلتىماس قىلىنغان كۈندىن كېيىن ئېلان قىلىنغان پاتېنت ئىلتىماسىغا دائىر ھۆججەتلەرگە يېزىلمىغان بولۇش كۆزدە تۇتۇلىدۇ.

ئىجادچانلىققا ئىگە بولۇش دېگەندە، ئىلتىماس قىلىنغان كۈندىن بۇرۇن بارلىققا كەلگەن تېخنىكىغا سېلىشتۇرغاندا، بۇ كەشپىيات گەۋدىلىك ماھىيەتلىك ئالاھىدىلىككە ۋە روشەن ئىلغارلىققا ئىگە بولغان بولۇش، بۇ ئەمەلىي يېڭى تىپ ماھىيەتلىك ئالاھىدىلىككە ۋە ئىلغارلىققا ئىگە بولغان بولۇش كۆزدە تۇتۇلىدۇ.

ئەمەلىيلىككە ئىگە بولۇش دېگەندە، شۇ كەشپىيات ياكى ئەمەلىي يېڭى تىپ ياساشقا ۋە ئىشلىتىشكە بولىدىغان ھەمدە ئىجابىي ئۈنۈم بېرەلەيدىغان بولۇش كۆزدە تۇتۇلىدۇ.

23 – ماددا پاتېنت ھوقۇقى بېرىلىدىغان تاشقى كۆرۈنۈش لايىھىسى ئىلتىماس قىلىنغان كۈندىن ئىلگىرى مەملىكەت ئىچى ۋە سىرتىدىكى مەتبۇئاتلاردا ئاشكارا ئېلان قىلىنغان ياكى دۆلەت ئىچىدە ئاشكارا ئىشلىتىلگەن تاشقى كۆرۈنۈش لايىھىلىرىگە ئوخشىمايدىغان ياكى ئوخشىشىپ كەتمەيدىغان بولۇشى ھەمدە باشقىلار ئاۋۋال ئېرىشكەن قانۇنىي ھوقۇق بىلەن توقۇنۇشمايدىغان بولۇشى كېرەك.

24 – ماددا پاتېنت ئىلتىماس قىلىنغان كەشپىيات ۋە ئىجادىيەتلەر، ئىلتىماس قىلىنغان كۈندىن ئىلگىرىكى ئالتە ئاي ئىچىدە تۆۋەندىكى ئەھۋاللاردىن بىرى كۆرۈلسە، ئۆز يېڭىلىقىنى يوقاتمايدۇ:

(1) جۇڭگو ھۆكۈمىتى ئىگە بولۇپ ئاچقان ياكى ئېتىراپ قىلغان خەلقئارا كۆرگەزمىگە تۇنجى قېتىم قويۇلغان بولسا؛

(2) بەلگىلەنگەن ئىلمىي يىغىنلاردا ياكى تېخنىكا يىغىنىدا تۇنجى قېتىم ئېلان قىلىنغان بولسا؛

(3) باشقىلار ئىلتىماس قىلغۇچىنىڭ ماقۇللۇقىنى ئالماي تۇرۇپ، مەزمۇنىنى ئاشكارلىۋەتكەن بولسا.

25 – ماددا تۆۋەندىكى تۈرلەرگە پاتېنت ھوقۇقى بېرىلمەيدۇ:

(1) ئىلمىي ئىختىرالار؛

(2) ئـەقـلـىـي پـائـالىيەتلەرگە دائىر قائىدە ۋە ئۇسۇللار؛

(3) كېسەللىكلەر ئۈستىدىكى دىئاگنوز ۋە ئۇنى داۋالاش ئۇسۇللىرى؛

(4) ھايۋانات نەسلى ۋە ئۆسۈملۈك سورتلىرى؛

(5) ئاتوم يادروسىنى ئالماشتۇرۇش يولى بىلەن ئېرىشكەن ماددىلار.

ئالدىنقى تارماقنىڭ (4) – تۈرىدە كۆرسىتىلگەن مەھسۇلاتلارنى ئىشلەپچىقىرىش ئۇسۇلى ئۈچۈن، بۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە ئاساسەن پاتېنت ھوقۇقى بېرىلسە بولىدۇ.

3 – باب پاتېنت ئىلتىماسى

26 – ماددا كەشپىيات ياكى ئەمەلىي يېڭى تىپقا پاتېنت ئىلتىماس قىلىشتا، ئىلتىماسنامە چۈشەندۈرىشنامە ۋە ئۇنىڭ قىسقىچە مەزمۇنى ۋە ھوقۇق تەلەپنامىسى قاتارلىق ھۆججەتلەرنى تاپشۇرۇش كېرەك.

ئىلتىماسنامىدە كەشپىياتنىڭ ياكى ئەمەلىي يېڭى تىپنىڭ نامى، كەشپىياتچى ياكى لايىھىلىگۈچىنىڭ ئىسىم – فامىلىسى، ئىـلـتىـمـاس قىلغۇچىنىڭ ئىسىم – فامىلىسى ياكى نامى، ئادرېسى، شۇنىڭدەك باشقا ئىشلار ئېنىق يېزىلىشى كېرەك.

چۈشەندۈرۈشنامىدا كەشپىيات ياكى ئەمەلىي يېڭى تىپ ئېنىق ۋە مۇكەممەل چۈشەندۈرۈلۈشى كېرەك، بۇنىڭدا شۇ تېخنىكا ساھەسىدىكى تېخنىكلارنىڭ ئەمەلگە ئاشۇرالىشى ئۆلچەم قىلىش لازىم؛ زۆرۈر تېپىلغاندا، چېرتيۇژلىرى قوشۇمچە قىلىنىشى كېرەك. قىسقىچە مەزمۇننى چۈشەندۈرۈشتە كەشپىيات ياكى ئەمەلىي يېڭى تىپنىڭ تېخنىكىلىق مۇھىم نۇقتىلىرى قىسقىچە چۈشەندۈرۈلۈشى لازىم.

ھوقۇق تەلەپنامىسىدە چۈشەندۈرۈشنامە ئاساس قىلىنىپ، پاتېنتنى قوغداش ھەققىدىكى تەلەپنىڭ دائىرىسى ئەسكەرتىلىشى كېرەك.

27 – ماددا تاشقى كۆرۈنۈش لايىھىسى ئۈچۈن پاتېنت ئىلتىماس قىلىشتا، ئىلتىماسنامە ۋە شۇ تاشقى كۆرۈنۈش لايىھىسىگە دائىر سۆرەت ياكى فوتوسۈرئەت قاتارلىق ماتېرىياللارنى تاپشۇرۇش ھەمدە شۇ تاشقى كۆزىتىش لايىھىسى ئىشلىتىلىدىغان مەھسۇلاتنى ۋە شۇ مەھسۇلاتنىڭ قايسى تۈرگە كىرىدىغانلىقىنى ئېنىق يېزىش لازىم.

28 – ماددا گوۋۇيۈەننىڭ پاتېنت مەمۇرىي تارمىقى پاتېنت ئىلتىماس ھۆججىتىنى تاپشۇرۇۋالغان كۈن، ئىلتىماس قىلىنغان كۈن بولىدۇ. ئەگەر ئىلتىماس ھۆججەتلىرى پوچتىدىن ئەۋەتىلگەن بولسا، پوچتا تامغىسى ئۇرۇلغان كۈن ئىلتىماس قىلىنغان كۈن بولىدۇ.

29 – ماددا ئىلتىماس قىلغۇچى كەشپىيات ياكى ئەمەلىي يېڭى تىپ ئۈچۈن ئەلدە تۇنجى قېتىم پاتېنت ئىلتىماس قىلغان كۈندىن باشلاپ 12 ئاي ئىچىدە ياكى تاشقى كۆرۈنۈش لايىھىسى ئۈچۈن چەت ئەلدە تۇنجى قېتىم پاتېنت ئىلتىماس قىلغان كۈندىن باشلاپ ئالتە ئاي ئىچىدە، جۇڭگودىمۇ شۇ تېما ئۈستىدە پاتېنت ئىلتىماس قىلغان بولسا، شۇ چەت ئەل بىلەن جۇڭگو ئىمزالىغان كېلىشىمگە ياكى ئورتاق قاتناشقان خەلقئارا شەرتنامىگە ئاساسەن ياكى ئاۋۋال بەھرىمەن بولۇش ھوقۇقىنى ئۆزئارا ئېتىراپ قىلىش پرىنسىپىغا ئاساسەن، ئاۋۋال بەھرىمەن بولۇش ھوقۇقىدىن بەھرىمەن بولسا بولىدۇ.

ئىلتىماس قىلغۇچى كەشپىيات ياكى ئەمەلىي يېڭى تىپ ئۈچۈن جۇڭگودا تۇنجى قېتىم پاتېنت ئىلتىماس قىلغان كۈندىن باشلاپ 12 ئاي ئىچىدە گوۋۇيۈەننىڭ پاتېنت مەمۇرىي تارمىقىغا شۇ تېما ئۈستىدە پاتېنت ئىلتىماس قىلغان بولسا، ئاۋۋال بەھرىمەن بولۇش ھوقۇقىدىن بەھرىمان بولسا بولىدۇ.

30 – ماددا ئىلتىماس قىلغۇچىلارنىڭ ئاۋۋال بەھرىمەن بولۇش ھوقۇقى. تەلەپ قىلغانلىرى، ئىلتىماس قىلغاندا يازما بايانات ئېلان قىلىشى ھەمدە تۇنجى قېتىم ئوتتۇرىغا قويغان پاتېنت ئىلتىماسىغا دائىر ھۆججەتنىڭ كۆچۈرمىسىنى ئۈچ ئاي ئىچىدە تاپشۇرۇشى كېرەك. يازما بايانات ئېلان قىلىدىغانلار ياكى سۈرۈك ئۆتكىچە پاتېنت ئىلتىماسىغا دائىر ھۆججىتىنىڭ كۆچۈرمىسىنى تاپشۇرمىغانلار ئاۋۋال بەھىرىمەن بولۇش ھوقۇقى تەلەپ قىلمىغان دەپ قارىلىدۇ.

31 – ماددا بىر پارچە كەشپىيات ياكى ئەمەلىي يېڭى تىپ پاتېنت ئىلتىماسى بىر تۈرلۈك كەشپىيات ياكى بىر تۈرلۈك ئەمەلىي يېڭى تىپ بىلەنلا چەكلىنىدۇ. بىر ئومۇمىي كەشپىيات تەسەۋۋۇرىغا مەنسۈپ بولغان ئىككىدىن ئارتۇق كەشپىيات ياكى ئەمەلىي يېڭى تىپ، بىر پارچە ئىلتىماسىدىن سۈپىتىدە ئوتتۇرىغا قويۇلسا بولىدۇ.

بىر پارچە تاشقى كۆرۈنۈش لايىھىسى پاتېنت ئىلتىماسى بىرلا خىل مەھسۇلاتقا ئىشلىتىلىدىغان بىر خىل تاشقى كۆرۈنۈش لايىھىسى بىلەنلا چەكلىنىشى كېرەك. بىر تۈردىكى ھەمدە يۈرۈشى سېتىلىدىغان ياكى ئىشلىتىلىدىغان مەھسۇلاتقا كېرەكلىك ئىككىدىن ئارتۇق تاشقى كۆرۈنۈش لايىھىسى بىر ئىلتىماس سۈپىتىدە ئوتتۇرىغا قويۇلسا بولىدۇ.

32 – ماددا ئىلتىماس قىلغۇچى پاتېنت ئىلتىماسىنى پاتېنت ھوقۇقى بېرىلىشتىن ئىلگىرى پاتېنت ئىلتىماسىنى خالىغان چاغدا قايتۇرۇۋالسا بولىدۇ.

33 – ماددا ئىلتىماس قىلغۇچى ئۆزىنىڭ پاتېنت ئىلتىماسىغا دائىر ھۆججەت تۈزىتىش كىرگۈزسە بولىدۇ، لېكىن كەشپىيات ۋە ئەمەلىي يېڭى تىپ ئۈچۈن پاتېنت ئىلتىماس قىلىش ھۆججەت تۈزىتىش كىرگۈزۈشتە ئەسلىي چۈشەندۈرۈشنامىگە ۋە ھوقۇق تەلەپنامىسىگە يېزىلغان دائىرىدىن چىقىپ كەتمەسلىكى كېرەك، تاشقى كۆرۈنۈش لايىھىسى پاتېنت ئىلتىماس ھۆججەت تۈزىتىش كىرگۈزۈشتە ئەسلىي رەسىم ياكى فوتو سۈرەتتە كۆرسىتىلگەن دائىرىدىن چىقىپ كەتمەسلىكى كېرەك.

4 – باب پاتېنت ئىلتىماسىنى تەكشۈرۈش ۋە تەستىقلاش

34 – ماددا گوۋۇيۈەننىڭ پاتېنت مەمۇرىي تارمىقى كەشپىيات پاتېنت ئىلتىماسىنى تاپشۇرۇۋالغاندىن كېيىن، دەسلەپكى قەدەمدە تەكشۈرۈپ، بۇ قانۇندىكى تەلەپكە ئۇيغۇن دەپ قارىسا، ئىلتىماس قىلىنغان كۈندىن باشلاپ 18 ئاي توشقاندا ئېلان قىلىدۇ. گوۋۇيۈەننىڭ پاتېنت مەمۇرىي تارمىقى ئىلتىماس قىلغۇچىنىڭ تەلىپىگە ئاساسەن، ئۇنىڭ ئىلتىماسىنى بۇرۇنراق ئېلان قىلسىمۇ بولىدۇ.

35 – ماددا كەشپىيات پاتېنىت ئىلتىماسى سۇنۇلغان كۈندىن باشلاپ ئۈچ يىلغىچە، گوۋۇيۈەننىڭ پاتېنت مەمۇرىي تارمىقى ئىلتىماس قىلغۇچىنىڭ خالىغان ۋاقىتتا ئوتتۇرىغا قويغان تەلەپكە ئاساسەن ماھىيەتلىك تەكشۈرۈپ ئېلىپ بارسا بولىدۇ، ئىلتىماس قىلغۇچى ئورۇنسىز سەۋەب بىلەن ماھىيەتلىك تەكشۈرۈشنى سۈرۈك توشقىچە تەلەپ قىلمىسا، ئۇنىڭ ئىلتىـمـاسى قـايـتـۇرۇۋېلىندى، دەپ قارىلىدۇ.

گوۋۇيۈەننىڭ پاتېنت مەمۇرىي تارمىقى زۆرۈر تاپقاندا، كەشپىيات پاتېنتنى ئىلتىماسى ئۈستىدە ماھىيەتلىك تەكشۈرۈش ئېلىپ بارسا بولىدۇ.

36 – ماددا كەشپىيات پاتېنت ئىلتىماس قىلغۇچى ئىلتىماسنى ماھىيەتلىك تەكشۈرۈپ بېرىشنى تەلەپ قىلغاندا، ئىلتىماس قىلىنغان كۈندىن ئىلگىرى كەشپىياتىغا دائىر پايدىلىنىش ماتېرىياللىرىنى تاپشۇرۇشى كېرەك.

كەشپىياتقا چەت ئەلدە پاتېنت ئىلتىماس قىلىنغان بولسا، گوۋۇيۈەننىڭ پاتېنت مەمۇرىي تارمىقى ئىلتىماس قىلغۇچىدىن شۇ دۆلەتنىڭ ئىلتىماسىنى تەكشۈرۈشتە، ئىزدەپ تاپقان ماتېرىيالىنى ياكى تەكشۈرۈش نەتىجىسىگە دائىر ماتېرىيالنى بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە تاپشۇرۇشنى تەلەپ قىلسا بولىدۇ؛ ئورۇنسىز سەۋەب بىلەن مۆھلەت توشقۇچە تاپشۇرمىغانلارنىڭ ئىلتىماسى قايتۇرۇۋېلىندى، دەپ قارىلىدۇ.

37 – ماددا گوۋۇيۈەننىڭ پاتېنت مەمۇرىي تارمىقى كەشپىيات پاتېنتى ئىلتىماسى ئۈستىدە ماھىيەتلىك تەكشۈرۈش ئېلىپ بارغاندىن كېيىن، بۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە ئۇيغۇن ئەمەس دەپ قارىسا، ئىلتىماس قىلغۇچىغا ئۇقتۇرۇش قىلىپ، ئۇنىڭدىن بەلگىلەنگەن مۆھلەتتە ئۆز پىكرىنى بايان قىلىشنى ياكى ئىلتىماسىغا تۈزىتىش كىرگۈزۈشنى تەلەپ قىلىش كېرەك؛ ئورۇنسىز سەۋەب بىلەن مۆھلەت توشقۇچە جاۋاب بەرمىگەنلەرنىڭ ئىلتىماسى قايتۇرۇۋېلىندى، دەپ قارىلىدۇ.

38 – ماددا ئىلتىماس قىلغۇچى كەشپىيات پاتېنت ئىلتىماسى ئۈستىدە ئۆز پىكرىنى بايان قىلغان ياكى ئۇنىڭغا تۈزىتىش كىرگۈزگەندىن كېيىن، گوۋۇيۈەننىڭ پاتېنت مەمۇرىي تارمىقى ئۇنى يەنىلا بۇ قانۇندىكى بەلگىلىمىگە ئۇيغۇن ئەمەس دەپ قارىسا، ئىلتىماسنى رەت قىلىش كېرەك.

39 – ماددا گوۋۇيۈەننىڭ پاتېنت مەمۇرىي تارمىقى كەشپىيات پاتېنت ئىلتىماسى ئۈستىدە ماھىيەتلىك تەكشۈرۈش ئېلىپ بېرىپ، رەت قىلىشقا ئاساس تاپالمىسا، كەشپىيات پاتېنت ھوقۇقى بېرىش توغرىسىدا قارار چىقىرىپ، كەشپىيات پاتېنت گۇۋاھنامىسى بېرىدۇ، شۇنىڭ بىلەن بىللە تىزىمغا ئالىدۇ ۋە ئېلان چىقىرىدۇ. كەشپىيات پاتېنت ھوقۇقى ئېلان چىقىرىلغان كۈندىن باشلاپ كۈچكە ئىگە بولىدۇ.

40 – ماددا گوۋۇيۈەننىڭ پاتېنت مەمۇرىي تارمىقى ئەمەلىي يېڭى تىپ ۋە تاشقى كۆرۈنۈش لايىھىسى پاتېنت ئىلتىماسىنى دەسلەپكى قەدەمدە تەكشۈرۈپ، رەت قىلىشقا ئاساس تاپالمىسا، ئەمەلىي يېڭى تىپ پاتېنت ھوقۇقى ياكى تاشقى كۆرۈنۈش لايىھىسى پاتېنت ھوقۇقى بېرىش توغرىسىدا قارار چىقىرىپ، مۇناسىپ پاتېنت گۇۋاھنامىسى بېرىدۇ، شۇنىڭ بىلەن بىللە تىزىمغا ئالىدۇ ۋە ئېلان چىقىرىدۇ، ئەمەلىي يېڭى تىپ پاتېنت ھوقۇقى ۋە تاشقى كۆرۈنۈش لايىھىسى پاتېنت ھوقۇقى ئېلان چىقىرىلغان كۈندىن باشلاپ كۈچكە ئىگە بولىدۇ.

41 – ماددا گوۋۇيۈەننىڭ پاتېنت مەمۇرىي تارمىقى پاتېنتنى قايتا تەكشۈرۈش ھەيئىتى تەسىس قىلىدۇ. پاتېنت ئىلتىماس قىلغۇچى گوۋۇيۈەننىڭ پاتېنت مەمۇرىي تارمىقىنىڭ ئىلتىماسىنى رەت قىلىش قارارىغا قايىل بولمىسا، ئۇقتۇرۇشنى تاپشۇرۇۋالغان كۈندىن باشلاپ ئۈچ ئاي ئىچىدە پاتېنتنى قايتا تەكشۈرۈش ھەيئىتىگە قايتا تەكشۈرۈشنى ئىلتىماس قىلسا بولىدۇ. پاتېنتنى قايتا تەكشۈرۈش ھەيئىتى قايتا تەكشۈرگەندىن كېيىن قارار چىقىرىدۇ ھەم پـاتېنت ئــىلـتىماس قىلغۇچىغا ئۇقتۇرىدۇ.

پاتېنت ئىلتىماس قىلغۇچى پاتېنتنى قايتا تەكشۈرۈش ھەيئىتىنىڭ قايتا تەكشۈرۈش قارارىغا قايىل بولمىسا، ئۇقتۇرۇشنى تاپشۇرۇۋالغان كۈندىن باشلاپ ئۈچ ئاي ئىچىدە خەلق سوت مەھكىمىسىگە دەۋا قىلسا بولىدۇ.

5 – باب پاتېنت ھوقۇقىنىڭ مۆھلىتـى، ئاخىرلىشىشى ۋە كۈچتىن قېللىشى

42 – ماددا كەشپىيات پاتېنت ھوقۇقىنىڭ مۇددىتى 20 يىل بولىدۇ، ئەمەلىي يېڭى تىپ پاتېنت ھوقۇقى ۋە تاشقى كۆرۈنۈش لايىھىسى پاتېنت ھوقۇقىنىڭ مۆھلىتى ئون يىل بولىدۇ، بۇلارنىڭ ھەممىسىلا ئىلتىماس قىلىنغان كۈندىن باشلاپ ھېسابلىنىدۇ.

43 – ماددا پاتېنت ھوقۇقى ئىگىسى پاتېنت ھوقۇقى بېرىلگەن يىلدىن باشلاپ يىللىق ھەق تاپشۇرۇشى كېرەك.

44 – ماددا تۆۋەندىكى ئەھۋاللارنىڭ بىرى كۆرۈلسە، پاتېنت ھوقۇقى مۆھلەت توشۇشتىن ئىلگىرى ئاخىرلىشىدۇ:

(1) يىللىق ھەق بەلگىلىمىگە بويىچە تۆلەنمىگەن بولسا؛

(2) پاتېنت ھوقۇقى ئىگىسى يازما بايانات ئېلان قىلىپ، ئۆزىنىڭ پاتېنت ھوقۇقىدىن ۋاز كەشكەن بولسا .

پاتېنت ھوقۇقى مۆھلەت توشۇشتىن ئىلگىرى ئاخىرلاشتۇرۇلغان بولسا، گوۋۇيۈەننىڭ پاتېنت مەمۇرىي تارمىقى تىزىمغا ئالىدۇ ۋە ئېلان قىلىدۇ.

45 – ماددا گوۋۇيۈەننىڭ پاتېنت مەمۇرىي تارمىقى پاتېنت ھوقۇقى بېرىلگەنلىكىنى ئېلان قىلغان كۈندىن باشلاپ، ھەرقانداق ئورۇن ياكى شەخس بۇ پاتېنت ھوقۇقىنىڭ بېرىلىشى بۇ قانۇندىكى ئالاقىدار بەلگىلىمىگە ئۇيغۇن ئەمەس دەپ قارىسا، پاتېنتنى قايتا تەكشۈرۈش ھەيئىتىگە شۇ پاتېنت ھوقۇقىنى كۈچكە ئىگە ئەمەس دەپ، جاكارلاشنى ئىلتىماس قىلسا بولىدۇ.

46 – ماددا پاتېنتنى قايتا تەكشۈرۈش ھەيئىتى پاتېنت ھوقۇقىنى كۈچكە ئىگە ئەمەس، دەپ جاكارلاش تەلەپ قىلىنغان ئىلتىماسنى ۋاقتىدا تەكشۈرۈشى ۋە ئۇ ھەقتە قارار چىقىرىشى ھەم ئىلتىماس قىلغۇچى ۋە پاتېنت ھوقۇقى ئىگىسىگە ئۇقتۇرۇشى كېرەك. گوۋۇيۈەننىڭ پاتېنت مەمۇرىي تارمىقى پاتېنت ھوقۇقى كۈچكە ئىگە ئەمەس، دەپ جاكارلانغان قارارنى تىزىمغا ئالىدۇ ۋە ئېلان قىلىدۇ.

پاتېنتنى قايتا تەكشۈرۈش ھەيئىتىنىڭ پاتېنت ھوقۇقىنى كۈچكە ئىگە ئەمەس، دەپ جاكارلاش ياكى پاتېنت ھوقۇقىنى ساقلاپ قېلىش قارارىغا قايىل بولمىغانلار ئۇقتۇرۇشنى تاپشۇرۇۋالغان كۈندىن باشلاپ ئۈچ ئاي ئىچىدە خەلق سوت مەھكىمىسىگە دەۋا قىلسا بولىدۇ. خەلق سوت مەھكىمىسى كۈچكە ئىگە ئەمەس، دەپ جاكارلاشنى تەلەپ قىلىش تەرتىپى بويىچە قارشى تەرەپكە دەۋاغا 3 – تەرەپ سۈپىتىدە قاتنىشىشنى ئۇقتۇرۇشى كېرەك.

47 – ماددا كۈچكە ئىگە ئەمەس دەپ جاكارلانغان پاتېنت ھوقۇقى باشتىلا مەۋجۇت ئەمەس، دەپ قارىلىدۇ.

پاتېنت ھوقۇقى كۈچكە ئىگە ئەمەس دەپ جاكارلانغان قارارنىڭ پاتېنت ھوقۇقى كۈچكە ئىگە ئەمەس، دەپ جاكارلىنىشتىن ئىلگىرى خەلق سوت مەھكىمىسى پاتېنت ھوقۇقىغا دەخلى – تەرۇز قىلغانلىق ھەققىدە چىقارغان ھەم ئىجرا قىلىنغان ھۆكۈم – كېسىم، ئىجرا قىلىنغان ياكى مەجبۇرىي ئىجرا قىلىنغان پاتېنت ھوقۇقىغا دەخلى – تەرۇز قىلغانلىق ماجىراسىنى بىر تەرەپ قىلىش قارارى پاتېنتنى يولغا قويۇش ئىجازىتى بويىچە ئىجرا قىلىنغان توختام ۋە پاتېنت ھوقۇقىنى ئۆتۈنۈپ بېرىش توختامى ئالدىدا سۈرۈشتۈرۈش كۈچى بولمايدۇ. لېكىن، پاتېنت ھوقۇقى ئىگىسى يامان نىيەت بىلەن باشقىلارنى زىيانغا ئۇچراتقان بولسا، زىياننى تۆلەپ بېرىشى لازىم.

ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمىگە ئاساسەن، پاتېنت ھوقۇقى ئىگىسى ياكى پاتېنت ھوقۇقىنى ئۆتۈنۈپ بەرگۈچى پاتېنتنى يولغا قويۇش ئىجازىتى ئالغۇچىغا ياكى پاتېنت ھوقۇقىنى قوبۇل قىلغۇچىغا پاتېنت ئىشلىتىش ھەققى ياكى پاتېنت ھوقۇقىنى ئۆتۈنۈپ بېرىش ھەققى قايتۇرماي، ئادىل بولۇش پرىنسىپىغا روشەن ھالدا خىلاپلىق قىلسا، پاتېنت ھوقۇقى ئىگىسى ياكى پاتېنت ھوقۇقىنى ئۆتۈنۈپ بەرگۈچى پاتېنتنى يولغا قويۇش ئىجازىتى ئالغۇچىغا ياكى پاتېنت ھوقۇقىنى قوبۇل قىلغۇچىغا پاتېنت ئىشلىتىش ھەققى ياكى پاتېنت ھوقۇقىنى ئۆتۈنۈپ بېرىش ھەققىنىڭ ھەممىسىنى ياكى بىر قىسمىنى قايتۇرۇشى كېرەك.

6 – باب پاتېنتنى يولغا قويۇش مەجبۇرىي ئىجازىتى

48 – ماددا يولغا قويۇلۇش شەرت – شارائىت ھازىرلىغان ئورۇن كەشپىيات ياكى ئەمەلىي يېڭى تىپ پاتېنت ھوقۇقى ئىگىسىدىن شۇ پاتېنتنى يولغا قويۇشقا مۇۋاپىق شەرت بىلەن ئىجازەت سوراپ، مۇۋاپىق ئۇزاق ۋاقىت ئىچىدە ئىجازەت ئالالمىسا، گوۋۇيۈەننىڭ پاتېنت مەمۇرىي تارمىقى شۇ ئورۇننىڭ ئىلتىماسىغا ئاساسەن، شۇ كەشپىيات پاتېنتى ياكى ئەمەلىي يېڭى تىپ پاتېنتىنى يولغا قويۇشقا مەجبۇرىي ئىجازەت بەرگۈزسە بولىدۇ.

49 – ماددا دۆلەتتە جىددىي ياكى پەۋقۇلئاددە ئەھۋال كۆرۈلگەندە ياكى جامائەت مەنپەئىتى مەقسەت قىلىنغاندا، گوۋۇيۈەننىڭ پاتېنت مەمۇرىي تارمىقى كەشپىيات پاتېنتى ياكى ئەمەلىي يېڭى تىپ پاتېنتىنى يولغا قويۇشقا مەجبۇرىي ئىجازەت بەرگۈزسە بولىدۇ.

50 – ماددا پاتېنت ھوقۇقى بېرىلگەن بىرەر كەشپىيات ياكى ئەمەلىي يېڭى تىپ ئىلگىرى پاتېنت ھوقۇقى بېرىلگەن كەشپىيات ياكى ئەمەلىي يېڭى تىپقا قارىغاندا كۆرۈنەرلىك ئىقتىسادىي ئەھمىيىتى بار زور تېخنىكا تەرەققىياتىغا ئىگە بولسا، يەنە كېلىپ ئۇنىڭ يولغا قويۇلۇشى ئىلگىرىكى كەشپىيات ياكى ئەمەلىي يېڭى تىپنىڭ يولغا قويۇشقا باغلىق بولسا، گوۋۇيۈەننىڭ پاتېنت مەمۇرىي تارمىقى كېيىنكى پاتېنت ھوقۇقى ئىگىسىنىڭ ئىلتىماسىغا ئاساسەن، ئىلگىرىكى كەشپىيات ياكى ئەمەلىي يېڭى تىپنىڭ يولغا قويۇشقا مەجبۇرىي ئىجازەت بەرگۈزسە بولىدۇ.

ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمە بويىچە يولغا قويۇش مەجبۇرىي ئىجازىتى بېرىلگەن ئەھۋالدا، گوۋۇيۈەننىڭ پاتېنت مەمۇرىي تارمىقى ئىلگىرىكى پاتېنت ھوقۇقى ئىگىسىنىڭ ئىلتىماسىغا ئاساسەن، كېيىنكى كەشپىيات ياكى ئەمەلىي يېڭى تىپنى يولغا قويۇشقا مەجبۇرىي ئىجازەت بەرگۈزسىمۇ بولىدۇ.

51 – ماددا بۇ قانۇندىكى بەلگىلىمە بويىچە يولغا قويۇشقا مەجبۇرىي ئىجازەت بەرگۈزۈشنى ئىلتىماس قىلغان ئورۇن ياكى شەخسى پاتېنت ھوقۇقى ئىگىسى بىلەن يولغا قويۇش ئىجازىتى توختامىنى مۇۋاپىق شەرت قويۇپمۇ ئىمزالىيالمىغانلىقىغا دائىر ئىسپاتنى ئوتتۇرىغا قويۇشى كېرەك.

52 – ماددا گوۋۇيۈەننىڭ پاتېنت مەمۇرىي تارمىقى مەجبۇرىي ئىجازەت بەرگۈزۈش يولىنى تۇتۇش توغرىسىدا چىقارغان قارارىنى پاتېنت ھوقۇقى ئىگىسىگە ۋاقتىدا ئۇقتۇرۇشى ھەم تىزىمغا ئېلىشى ۋە ئېلان قىلىشى كېرەك.

مەجبۇرىي ئىجازەت بەرگۈزۈش يولىنى تۇتۇش توغرىسىدىكى قاراردا مەجبۇرىي ئىجازەت بەرگۈزۈش يولىنى تۇتۇشتىكى سەۋەبكە ئاساسەن، يولغا قويۇش دائىرىسى ۋە ۋاقتىنى بەلگىلىشى كېرەك. مەجبۇرىي ئىجازەت بەرگۈزۈش يولى تۇتۇشتىكى سەۋەب تۈگىگەن ھەم قايتا كۆرۈلمىگەندە، گوۋۇيۈەننىڭ پاتېنت مەمۇرىي تارمىقى پاتېنت ھوقۇقى ئىگىسىنىڭ ئىلتىماسىغا ئاساسەن تەكشۈرۈپ كۆرگەندىن كېيىن يولغا قويۇشقا مەجبۇرىي ئىجازەت بەرگۈزۈشنى ئاخىرلاشتۇرۇش قارارى چىقىرىشى لازىم.

53 – ماددا يولغا قويۇشقا مەجبۇرىي ئىجازەت ئالغان ئورۇن ياكى شەخس ئۆز ئالدىغا يولغا قويۇش ھوقۇقىدىن بەھرىمەن بولمايدۇ ھەمدە باشقىلارنىڭ يولغا قويۇشىغا رۇخسەت قىلىشقىمۇ بولمايدۇ.

54 – ماددا يولغا قويۇشقا مەجبۇرىي ئىجازەت ئالغان ئورۇن ياكى شەخس پاتېنت ھوقۇقى ئىگىسىگە مۇۋاپىق دەرىجىدە ئىشلىتىش ھەققى تاپشۇرۇشى كېرەك، پۇل سانىنى ئىككى تەرەپ كېڭىشىدۇ، ئىككى تەرەپ كېلىشىم ھاسىل قىلالمىسا، گوۋۇيۈەننىڭ پاتېنت مەمۇرىي تارمىقى كېسىم قىلىدۇ.

55 – ماددا پاتېنت ھوقۇقى ئىگىسى گوۋۇيۈەننىڭ پاتېنت مەمۇرىي تارمىقىنىڭ مەجبۇرىي ئىجازەت بەرگۈزۈش يولىنى تۇتۇش توغرىسىدىكى قارارىغا قايىل بولمىسا، پاتېنت ھوقۇقى ئىگىسى ۋە مەجبۇرىي بېرىلگەن ئىجازەت ئالغان ئورۇن ياكى شەخس گوۋۇيۈەننىڭ پاتېنت مەمۇرىي تارمىقىنىڭ مەجبۇرىي يولغا قويدۇرۇش ئىجازىتىنىڭ ئىشلىتىش ھەققى توغرىسىدىكى كېسىمىگە قايىل بولمىسا، ئۇقتۇرۇشنى تاپشۇرۇۋالغان كۈندىن باشلاپ ئۈچ ئاي ئىچىدە خەلق سوت مەھكىمىسىگە دەۋا قىلسا بولىدۇ.

7 – باب پاتېنت ھوقۇقىنى قوغداش

56 – ماددا كەشپىيات ياكى ئەمەلىي يېڭى تىپقا بېرىلگەن پاتېنت ھوقۇقىنى قوغداش دائىرىسى جەھەتتە ھوقۇق تەلىپىنىڭ مەزمۇنى ئۆلچەم قىلىنىدۇ، چۈشەندۈرمىسى ۋە قوشۇمچە سۈرەتلەر ھوقۇق تەلىپىنى ئىزاھلاشقا ئىشلىتىلسە بولىدۇ.

تاشقى كۆرۈنۈش لايىھىسى پاتېنت ھوقۇقىنى قوغداش دائىرىسى جەھەتتە رەسىم ياكى فوتو سۈرەتتە كۆرسىتىلگەن شۇ تاشقى كۆرۈنۈش لايىھىسى پاتېنتلىق مەھسۇلاتى ئۆلچەم قىلىنىدۇ.

57 – ماددا پاتېنت ھوقۇقى ئىگىسىدىن ئىجازەت ئالماي تۇرۇپ، ئۇنىڭ پاتېنتىنى يولغا قويۇش يەنى پاتېنت ھوقۇقىغا دەخلى – تەرۇز قىلىش تۈپەيلىدىن ماجىرا تۇغۇلسا، داۋاگەرلەر كېڭىشىپ ھەل قىلىدۇ؛ كېڭىشىشنى خالىمىسا ياكى كېڭىشىشتىن نەتىجە چىقمىسا، پاتېنت ھوقۇقى ئىگىسى ياكى مەنپەئەتدارلىرى خەلق سوت مەھكىمىسىگە دەۋا قىلسا بولىدۇ، پاتېنت خىزمىتىنى باشقۇرۇش تارمىقىدىن بىر تەرەپ قىلىپ قويۇشنى تەلەپ قىلسىمۇ بولىدۇ. پاتېنت خىزمىتىنى باشقۇرۇش تارمىقى بىر تەرەپ قىلغاندا، ھوقۇققا دەخلى – تەرۇز قىلىش قىلمىشى بار دەپ مۇئەييەنلەشتۈرسە، ھوقۇققا دەخلى – تەرۇز قىلغۇچىنى دەخلى – تەرۇزنى دەرھال توختىتىشقا بۇيرۇسا بولىدۇ، داۋاگەرلەر قايىل بولمىسا، بىر تەرەپ قىلىش ئۇقتۇرۇشىنى تاپشۇرۇۋالغان كۈندىن باشلاپ 15 كۈن ئىچىدە «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ مەمۇرىي دەۋا قانۇنى» غا ئاساسەن، خەلق سوت مەھكىمىسىگە دەۋا قىلسا بولىدۇ؛ ھوقۇققا دەخلى – تەرۇز قىلغۇچى مۆھلەت توشقۇچە دەۋا قىلمىسا ھەم ھوقۇققا دەخلى – تەرۇز قىلىش قىلمىشىنىمۇ توختاتمىسا، پاتېنت خىزمىتىنى باشقۇرۇش تارمىقى خەلق سوت مەھكىمىسىگە مەجبۇرىي ئىجرا قىلدۇرۇپ بېرىشنى ئىلتماس قىلسا بولىدۇ. ئۇنى بىر تەرەپ قىلغان پاتېنت خىزمىتىنى باشقۇرۇش تارمىقى دەۋاگەرلەرنىڭ تەلىپىگە ئاساسەن، پاتېنت ھوقۇقىغا دەخلى – تەرۇز قىلغانلارنىڭ تۆلەم سوممىسى ئۈستىدە مۇرەسسە قىلسا بولىدۇ؛ مۇرەسسە نەتىجە چىقمىسا، دەۋاگەرلەر «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ھەق تەلەپ دەۋا قانۇنى»غا ئاساسەن خەلق سوت مەھكىمىسىگە دەۋا قىلسا بولىدۇ.

پاتېنت ھوقۇقىغا دەخلى – تەرۇز قىلىش ماجىراسى يېڭى مەھسۇلات ئىشلەش ئۇسۇلىنىڭ كەشپىيات پاتېنتىغا چېتىلسا، شۇنداق مەھسۇلات ئىشلەيدىغان ئورۇن ياكى شەخس ئۆزىنىڭ مەھسۇلات ئىشلەش ئۇسۇلىنىڭ پاتېنت ئۇسۇلىغا ئوخشىمايدىغانلىقىغا دائىر ئىسپاتنى كۆرسىتىشى كېرەك؛ ماجىرا ئەمەلىي يېڭى تىپ پاتېنتىغا چېتىلسا، خەلق سوت مەھكىمىسى ياكى پاتېنت خىزمىتىنى باشقۇرۇش تارمىقى پاتېنت ھوقۇقى ئىگىسىدىن گوۋۇيۈەننىڭ پاتېنت مەمۇرىي تارمىقى چىقارغان ئىزدەپ تېپىش دوكلاتىنى چىقىرىپ بېرىشنى تەلەپ قىلسا بولىدۇ.

58 – ماددا باشقىلارنىڭ پاتېنتىنى ئۆزىنىڭ قىلىپ كۆرسەتكەنلەر قانۇن بويىچە ھەق تەلەپ جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالغاندىن سىرت، پاتېنت خىزمىتىنى باشقۇرغۇچى تارماق ئۇلارنى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ ۋە ئېلان قىلىدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنى مۇسادىرە قىلىدۇ، قوشۇمچە قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتىنىڭ ئۈچ ھەسسىسىدىن تۆۋەن جەرىمانە قويسا بولىدۇ، قانۇنغا خىلاپ تاپاۋىتى بولمىسا، 50 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويسا بولىدۇ. جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

59 – ماددا پاتېنتسىز مەھسۇلاتنى پاتېنتلىق قىلىپ كۆرسەتكەن، پاتېنتسىز ئۇسۇلنى پاتېنتلىق قىلىپ كۆرسەتكەنلەرنى پاتېنت خىزمىتىنى باشقۇرۇش تارمىقى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ ۋە ئېلان قىلىدۇ. 50 مىڭ يۈەندىن تۆۋەن جەرىمانە قويسا بولىدۇ.

60 – ماددا پاتېنت ھوقۇقىغا دەخلى – تەرۇز قىلغانلارنىڭ تۆلەم سوممىسى ھوقۇق ئىگىسى ھوقۇقى دەخلى – تەرۇزغا ئۇچراش سەۋەبىدىن تارتقان زىيانغا ياكى ھوقۇققا دەخلى – تەرۇز قىلغۇچى ھوقۇققا دەخلى – تەرۇز قىلىپ ئېرىشكەن پايدىغا قاراپ بېكىتىلىدۇ؛ ھوقۇقى دەخلى – تەرۇزغا ئۇچرىغۇچىنىڭ زىيىنى ياكى ھوقۇققا دەخلى – تەرۇز قىلغۇچىنىڭ ئېرىشكەن پايدىسىنى بېكىتىش تەس بولسا، شۇ پاتېنتنى ئىجازەتلىك ئىشلىتىش ھەققىنىڭ ھەسسىلىك سانى بويىچە مۇۋاپىق بېكىتىلىدۇ.

61 – ماددا پاتېنت ھوقۇقى ئىگىسى ياكى مەنپەئەتدارى ئۆزىنىڭ پاتېنت ھوقۇقىغا باشقىلارنىڭ دەخلى – تەرۇز قىلىۋاتقانلىقى ياكى قىلىش ئالدىدا تـۇرغـانلىقىـنـى ئىسـپـاتـلايدىغان دەلىل – ئىسپات تاپقان، ئۇنى ۋاقتىدا توسمىسا قانۇنلۇق ھوقۇق – مەنپەئىتى تولدۇرغۇسىز زىيانغا ئۇچرايدىغانلىقىنى سەزگەندە، دەۋا قىلىشتىن بۇرۇن خەلق سوت مەھكىمىسىگە ئالاقىدار قىلمىشنى توختىتىش ۋە مال – مۈلۈكنى ئامان ساقلاش تەدبىرى قوللىنىشنى ئىلتىماس قىلسا بولىدۇ.

خەلق سوت مەھكىمىسى ئالدىنقى تارماقتا دېيىلگەن ئىلتىماسنى بىر تەرەپ قىلغاندا «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ھەق تەلەپ قانۇنى»نىڭ 93 – ماددىسىدىن 96 – ماددىسىغىچە بولغان بەلگىلىمە ۋە 99 – مادىسىدىكى بەلگىلىمىنى تەتبىقلايدۇ.

62 – ماددا دەخلى – تەرۇزگە ئۇچرىغان پاتېنت ھوقۇقىنىڭ دەۋا سۈرۈكى ئىككى يىل بولىدۇ، ئۇ پاتېنت ھوقۇقى ئىگىسى ياكى مەنپەئەتدارى ھوقۇقى دەخلى – تەرۇزگە ئۇچرىغانلىقىنى بىلگەن ياكى بىلىشكە تېگىشلىك بولغان كۈندىن باشلاپ ھېسابلىنىدۇ.

كەشپىيات پاتېنت ئىلتىماسى ئېلان قىلىنغاندىن تارتىپ پاتېنت ھوقۇقى بېرىلگەنگە قەدەر، شۇ كەشپىيات ئىشلىتىلىپ مۇۋاپىق ھەق تۆلەنمىگەن بولسا، پاتېنت ھوقۇقى ئىگىسىنىڭ ئىشلىتىش ھەققى تەلەپ قىلىش دەۋاسىنىڭ سۈرۈكى ئىككى يىل بولىدۇ، بۇ پاتېنت ھوقۇقى ئىگىسى كەشپىياتىنى باشقىلارنىڭ ئىشلەتكەنلىكىنى بىلگەن ياكى بىلىشكە تېگىشلىك بولغان كۈندىن باشلاپ ھېسابلىنىدۇ، ئەمما پاتېنت ھوقۇقى ئىگىسى بۇنى پاتېنت ھوقۇقى بېرىلگەن كۈندىن بۇرۇن بىلگەن ياكى بىلىشكە تېگىشلىك بولغان بولسا، پاتېنت ھوقۇقى بېرىلگەن كۈندىن باشلاپ ھېسابلىنىدۇ.

63 – ماددا تۆۋەندىكى ئەھۋاللاردىن بىرى كۆرۈلسە، پاتېنت ھوقۇقىغا دەخلى – تەرۇز قىلغانلىق ھېسابلىنىدۇ:

(1) پاتېنت ھوقۇقى ئىگىسى ياسىغان، ئىمپورت قىلغان ياكى ئۇنىڭ ئىجازىتى بىلەن ياسالغان، ئىمپورت قىلىنغان پاتېنتلىق مەھسۇلات ياكى پاتېنت ئۇسۇلى بويىچە بىۋاسىتە ئېرىشىلگەن مەھسۇلات سېتىلغاندىن كېيىن، شۇ مەھسۇلات ئىشلىتىلگەن، سېتىپ بېرىشكە ۋەدە قىلىنغان ياكى سېتىلغان بولسا؛

(2) پاتېنت ئىلتىماس قىلىنغان كۈندىن ئىلگىرى شۇنداق مەھسۇلات ياسىغان، شۇنداق ئۇسۇل قوللانغان ياكى ياساش، ئىشلىتىشنىڭ زۆرۈر تەييارلىقىنى قىلىپ بولغان ھەم ئەسلىدىكى دائىرىدىلا ياساۋاتقان، ئىشلىتىۋاتقان بولسا؛

(3) جۇڭگونىڭ قۇرۇقلۇق، سۇ ۋە ھاۋا تەۋەلىكىدىن ئۆتىدىغان چەت ئەل ترانسپورت قوراللىرىنىڭ ئېھتىياجى تۈپەيلىدىن، ئۆز دولىتى جۇڭگو بىلەن تۈزگەن كېلىشىم ياكى ئورتاق قاتناشقان خەلقئارا شەرتنامىگە ياكى ئۆزئارا مەنپەئەت يەتكۈزۈش پرىنسىپىغا ئاساسەن، ئۇنىڭ قۇرۇلمىلىرى ۋە ئۈسكۈنىلىرىگە ئالاقىدار پاتېنتنى ئىشلەتكەن بولسا؛

(4) مەخسۇس ئىلمىي تەتقىقات ۋە تەجرىبە ئۈچۈن ئالاقىدار پاتېنت ئىشلىتىلگەن بولسا.

پاتېنت ھوقۇقى ئىگىسىنىڭ ئىجازىتىسىز ياسالغان ھەم سېتىلغان پاتېنتلىق مەھسۇلات ياكى پاتېنت ئۇسۇلى بويىچە بىۋاسىتە ئېرىشىلگەن مەھسۇلات ئىكەنلىكىنى بىلمەي تۇرۇپ، ئۇنى ئىشلەپ چىقىرىش، تىجارەت مەقسىتىدە ئىشلەتكەن ياكى ساتقانلار مەھسۇلاتىنىڭ قانۇنلۇق كېلىش مەنبەسىنى ئىسپاتلاپ بېرەلىسە، تۆلەم جاۋابكارلىقىنى ئۈستىگە ئالمايدۇ.

64 – ماددا بۇ قانۇننىڭ 20 – ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلىپ، چەت ئەلگە پاتېنت ئىلتىماس قىلىپ، دۆلەت مەخپىيىتىنى ئاشكارىلاپ قويغانلارغا ئۆزى تۇرۇشلۇق ئورنى ياكى يۇقىرى دەرىجىلىك مەسئۇل ئورگان مەمۇرىي چارە كۆرىدۇ؛ جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ.

65 – ماددا كەشپىياتچى ياكى لايىھىلىگۈچىنى خىزمەت سىرتىدىكى كەشپىياتى، ئىجادىيىتىگە پاتېنت تەلەپ قىلىش ھوقۇقىدىن ۋە بۇ قانۇندا بەلگىلەنگەن باشقا ھوقۇق – مەنپەئىتىدىن مەھرۇم قىلغانلارغا ئۆزى تۇرۇشلۇق ئورنى ياكى يۇقىرى دەرىجىلىك مەسئۇل ئورگان مەمۇرىي چارە كۆرىدۇ.

66 – ماددا پاتېنت خىزمىتىنى باشقۇرۇش تارمىقىنىڭ جەمئىيەتكە پاتېنتلىق مەھسۇلات تونۇشتۇرۇشتەك تىجارەت پائالىيىتىگە قاتنىشىشىغا يول قويۇلمايدۇ.

پاتېنت خىزمىتىنى باشقۇرۇش تارمىقى ئالدىنقى تارماقتىكى بەلگىلىمىگە خىلاپلىق قىلسا، ئۇنىڭ يۇقىرى دەرىجىلىك ئورگىنى ياكى مەمۇرىي تەپتىش ئورگىنى تۈزىتىشكە، تەسىرىنى تۈگىتىشكە بۇيرۇيدۇ، قانۇنغا خىلاپلىق تاپاۋىتى بولسا مۇسادىرە قىلىدۇ؛ قىلمىشى ئېغىر بولسا، بىۋاسىتە جاۋابكار مەسئۇل خادىم ۋە باشقا بىۋاسىتە جاۋابكارلىقى بار باشقا خادىملارغا قانۇن بويىچە مەمۇرىي چارە كۆرىدۇ.

67 – ماددا پاتېنت خىزمىتى بىلەن شۇغۇللىنىدىغان دۆلەت ئورگىنىنىڭ خادىملىرى ۋە دۆلەتنىڭ باشقا ئالاقىدار ئورگىنىنىڭ خادىملىرىدىن خىزمەتتە بىپەرۋالىق قىلىپ، خىزمەت ھوقۇقىدىن كەلسە – كەلمەس پايدىلىنىپ، نەپسانىيەتچىلىك قىلىپ، جىنايەت شەكىللەندۈرگەنلىرى قانۇن بويىچە جىنايى جاۋابكارلىققا تارتىلىدۇ؛ جىنايەت شەكىللەندۈرمىگەنلىرىگە قانۇن بويىچە مەمۇرىي چارە كۆرۈلىدۇ.

8 – باب قوشۇمچە پرىنسىپ

68 – ماددا گوۋۇيۈەننىڭ پاتېنت مەمۇرىي تارمىقىدا پاتېنت ئىلتىماس قىلىش ۋە باشقا رەسمىيەت ئۆتەشتە بەلگىلىمە بويىچە ھەق تاپشۇرۇش لازىم.

69 – ماددا بـۇ قـانـۇن 1985 – يىل 4 – ئاينىڭ 1 – كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ.