سۈنەنۇ دارىمىي

(قايتا نىشان بەلگىلەش ئورنى سۇنەنى دارىمى)

سۈنەنۇ دارىمىي (سنن الدارمي)، مۇھەددىس، مۇفەسسىر ۋە فەقىھ ئابدۇللاھ ئىبنى ئابدۇرراھمان دارىمىي (ھ. 181 – 255 / م. 797 ياكى 798 – 869) تەرىپىدىن يېزىلغان، بىلىنگەن ئەڭ كونا «سۈنەن»دۇر.

بەزى ھەدىسشۇناسلار ئۇنى «ئەلمۇسنەد» دەپ ئاتىسىمۇ، مەزمۇنى ۋە شەكىل ئالاھىدىلىكلىرى بائىس «سۈنەن» دەپ ئاتىلىشى توغرىدۇر.

ھافىز ئىبنى ھەجەر، ئىبنۇسسالاھ ۋە ئىمام نەۋەۋىي قاتارلىق بەزى ھەدىسشۇناسلار ئۇنىڭ سەنەدىنىڭ قىسقىلىقى قاتارلىق ئالاھىدىلىكلىرىگە ئاساسلىنىپ، ئۇنى «تۆت سۈنەن» (السنن الأربعة) دىن بىرى بولغان «سۈنەنۇ ئىبنى ماجە»نىڭ ئورنىغا تىزغان. ئوقۇغۇچىسى ئىيسا ئىبنى ئۆمەر تەرىپىدىن رىۋايەت قىلىنغان مەزكۇر توپلام بىر مۇقەددىمە بىلەن 24 بۆلۈم، 1582 بابتىن تەشكىل تاپقان. ئەسەردە 3503 ھەدىس بار بولۇپ، 304 ھەدىس قايتىلانغان.