پۇتۇڭخۇا
پۇتۇڭخۇا (خەنزۇچە: 普通话)[4] ، «بېيجىڭ تاۋۇشىنى ئۆلچەم قىلىپ ، شىمال شېۋىسىنى ئاساس قىلىپ ، ئۈلگىلىك ھازىرقى زامان خەنزۇچە ئەسەرلىرىنى گىرامماتىكا قېلىپلاشتۇرۇشنىڭ ھازىرقى زامان خەنزۇ مىللىتى ئورتاق تىلى قىلىش» دەپ تەبىر بېرىلدى[4][5][6] ، جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى قانۇندا بەلگىلەنگەن «دۆلەت ئورتاق تىلى»[7]｡ بۇنىڭ ئىچىدىكى «پۇتۇڭ» (普通) ئىككى خەنزۇچە خەت ئومۇميۈزلۈك (普遍) ، ئورتاق (共通) دېگەن مەنىنى بىلدۈرىدۇ[8]｡
| پۇتۇڭخۇا 普通话 | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||
1923-يىلى جۇڭخۇا مىنگو مائارىپ مىنىستىرلىقى جۇڭگونىڭ شىمالىدىكى خەنزۇچە گرامماتىكىسى ۋە بېيجىڭ تىلى تاۋۇشىنى ئۆلچەملەشتۈرۈپ ، جۇڭخۇا خەلق دۆلەت تىلى دەپ ئاتاشنى قارار قىلدى｡ 1932-يىلى جۇڭخۇا مىنگو مائارىپ مىنىستىرلىقى ئېلان قىلغان «دۆلەت ئاھالىسى دائىم ئىشلىتىلىدىغان خەتلەر» ئېلان قىلىنغاندىن كېيىن، جۇڭگونىڭ ھۆكۈمەت تىلى قىلىپ قوبۇل قىلىنغان｡
جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى قۇرۇلغاندىن كېيىن ، جۇڭخۇا مىنگو ھۆكۈمىتى ئېيتقان «دۆلەت تىلى» نى پەرقلەندۈرۈش ئۈچۈن ، 1955-يىلىدىكى مەملىكەتلىك يېزىق ئىسلاھات يىغىنىدا «دۆلەت تىلى» نى «پۇتۇڭخۇا» دەپ ئۆزگەرتتى[8][9]｡ 9- نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتى ماقۇللىغان «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ دۆلەت ئورتاق تىل-يېزىق قانۇنى» دا پۇتۇڭخۇا دۆلەتنىڭ ئورتاق تىلى قىلىپ بەلگىلەنگەن[7]｡
نۆۋەتتە جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ قانۇنىدا ئەمەلدار تىلى ۋە دۆلەت تىلى بەلگىلەنمىگەن بولۇپ ، پەقەت پۇتۇڭخۇا «دۆلەت ئورتاق تىل» دەپ بەلگىلەنگەن[7][1]｡ ھەمدە ھۆكۈمەت ھۆكۈمەت تەرەپ «دۆلەت ئورتاق تىل» بىلەن «دۆلەت تىلى» نىڭ پەرقىنى تەكىتلەپ ، پۇتۇڭخۇا «ئەمەلدار تىلى» دەپ قاراشنى قوللىمايدۇ[2][3]｡ شۇنىڭ بىلەن بىللە يەنە بەزى تور ئەھلى ۋە ئالىملار خەنزۇچە ياكى پۇتۇڭخۇا ى «جۇڭگوچە» (中文) دەپ ئاتاش ياكى «دۆلەت تىلى» (国语) دەپ ئاتاش خەنزۇ مىللىتى ۋە ئاز سانلىق مىللەتلەر (ئۇيغۇرلار ئۆز ئىچىگە ئالغان) كەمسىتىش ۋە ھۆرمەتسىزلىك ئىكەنلىكىنى كۆرسەتتى[10][11]｡ شۇنداق بولسىمۇ ، شياڭگاڭ ئالاھىدە مەمۇرىي رايونى ھۆكۈمىتى ۋە ئاۋمېن ئالاھىدە مەمۇرىي رايونى ھۆكۈمىتى خەنزۇچە نى «جۇڭگوچە» دەپ ئاتىدى ھەمدە ھۆكۈمەت ھۆكۈمەت تور بېكىتىگە بەلگە سېلىپ قويدى[12][13][14]｡
قارالسۇن
تەھرىرلەشمەنبەلەر
تەھرىرلەش- ↑ 1.0 1.1 郭龙生. 官方语言 [DB/OL] (2023-11-10) [2024] // 陈奎元. 中国大百科全书. 3版网络版.
- ↑ 2.0 2.1 档案君. 你会讲“普通话”，但这些故事你可能不知道 [EB/OL] (2018-12-06) [2024]. 中国青年网.
- ↑ 3.0 3.1 戴红亮. 【专家谈】不宜将国家通用语言称作“国语”“官方语言” [EB/OL] (2017-12-25) [2024]. 人民网.
- ↑ 4.0 4.1 【普通话】// 中国社会科学院语言研究所词典编辑室．现代汉语词典 [DB]. 7版．北京：商务印书馆, 2016: 1018.
- ↑ 周恩来 (1956-02-05). "国务院关于推广普通话的指示（1956年2月6日）". 中央政府门户网站. Archived from the original on 2005-12-10. Retrieved 2020-06-21.
- ↑ 普通话 قېلىپ:Wayback [DB/OL] [2024] // 陈至立．-{辞海}-. 7版网络版．上海：上海辞书出版社, 2020.
- ↑ 7.0 7.1 7.2 "中华人民共和国国家通用语言文字法". 2005-08-31. Archived from the original on 2021-01-24. Retrieved 2020-06-22.
- ↑ 8.0 8.1 张奚若 (1955年). "大力推广以北京语音为标准音的普通话". 中国语文. Missing or empty
|url=(help) - ↑ 王东杰 (2014). "官话、国语、普通话：中国近代标准语的"正名"与政治". 学术月刊. p. 168页. Missing or empty
|url=(help) - ↑ "关于这个论坛对于中国少数民族语言内容、汉语方言和文言文、以及仙舟文字的规定是怎样的？". walking1230. Archived from the original on 2024-08-29. Retrieved 2024-08-17.
- ↑ "中国多民族"语言—文学"谱系与比较研究的拓展". 刘大先. Archived from the original on 2024-08-29. Retrieved 2023-07-04.
- ↑ 《香港特別行政區基本法》第9條：「香港特別行政區的行政機關、立法機關和司法機關，除使用中文外，還可使用英文，英文也是正式語文。」
- ↑ 《香港法例》第5章《法定語文條例》：「中文和英文是香港的法定語文，各法定語文享有同等地位。」（ قېلىپ:Webarchive）
- ↑ 《澳門特別行政區基本法》第9條：「澳門特別行政區的行政機關、立法機關和司法機關，除使用中文外，可以使用葡文，葡文也是正式語文。」
|
بۇ ماددا بىر دەسلەپكى نۇسخىدۇر، بۇ ماددىنى كېڭەيتىش ياكى ئالاھىدە دەسلەپكى نۇسخا قېلىپلىردىن بىرنى قويۇپ ۋىكىپېدىيەگە توھپە قوشالايسىز. |