ئىتالىيە

row 1, cell 1
دۆلەت گىمىنى
row 1, cell 1
پايتەختى
ئەڭ چوڭ شەھرى
رەسمى تىلى
ئېتنىك گۇرۇپلار
سىياسى سېستىمىسى
رەئىس جۇمھۇر
باش مىنىستىر
يەر مەيدانى
نۇپۇسى
نۇپۇس زىچلىقى
كىشى بېشىغا توغرا كىلدىغان كىرىم
پۇل بىرلىكى
ۋاقىت رايۇنى
ئىنتېرنېت
خەلقارالىق تېېلفۇن كود نۇمۇرى

ئىتالىيە بولسا ياۋروپاغا جايلاشقان بىر دۆلەت.پايتەختىروما، ئەڭ چوڭ شەھıرى روما. دۆلەت تىلى ئىتاليان تىلى. ھازىرقى پرېزىدېنتى گىئورگىئو ناپولىتانو. بۇ دۆلەت 1861 يىلى 3 ئاينىڭ 17 كۇنى مۇستەقىل بولگان، يەر مەيدانى 301 مىڭ 338 كۇۋادرات كىلومېتىر، نوپۇسى 59 مىللىئون 829 مىڭ،ئاھالىسىنىڭ كوپىنچىسى كاتولىك دىنىغا ئىتىقات قىلىدۇ.

جەنۇبىي ياۋروپا ۋە ئوتتۇرا دېڭىزدىكى مەركىزى جۇغراپىيىلىك ئورنى سەۋەبىدىن ، ئىتالىيە تارىختا تۈرلۈك-تۈمەن خەلق ۋە مەدەنىيەت ماكانى بولغان. لاتىنلار دەپ ئاتالغان ئىتالىيە قەبىلىسى مىلادىدىن بۇرۇنقى 8-ئەسىردە رىم پادىشاھلىقىنى قۇرغان ، ئاخىرىدا كېڭەش پالاتاسى ۋە خەلق ھۆكۈمىتى بىلەن جۇمھۇرىيەتكە ئايلانغان. رىم جۇمھۇرىيىتى دەسلەپتە ئىتالىيە يېرىم ئارىلىدىكى قوشنىلىرىنى بويسۇندۇردى ۋە ئاسسىمىلياتسىيە قىلدى ، ئاخىرىدا ياۋروپا ، شىمالىي ئافرىقا ۋە ئاسىيانىڭ قىسمەن رايونلىرىنى كېڭەيتتى ۋە بويسۇندۇردى.

مىلادىدىن ئىلگىرىكى بىرىنچى ئەسىرگە كەلگەندە ، رىم ئىمپېرىيىسى ئوتتۇرا دېڭىز ئويمانلىقىدىكى ھۆكۈمرانلىق ئورنى سۈپىتىدە ئوتتۇرىغا چىقىپ ، باشلامچى مەدەنىيەت ، سىياسىي ۋە دىنىي مەركەزگە ئايلىنىپ ، پاكس رومانانى ئاچتى ، بۇ دەۋر ئىتالىيەنىڭ قانۇنى ، تېخنىكىسى ، ئىقتىسادى ، 200 يىلدىن كۆپرەك ۋاقىت. سەنئەت ۋە ئەدەبىيات تەرەققىي قىلدى

دەسلەپكى ئوتتۇرا ئەسىردە ، ئىتالىيە جەمئىيەتنىڭ سىياسىي يىمىرىلىشى ۋە ۋەھشىيلەرنىڭ تاجاۋۇزىغا بەرداشلىق بەردى ، ئەمما 11-ئەسىرگە كەلگەندە ، ئىتالىيەنىڭ شىمالى ۋە ئوتتۇرا رايونلىرىنى ئاساس قىلغان نۇرغۇنلىغان رەقىب شەھەر-دۆلەت ۋە دېڭىز جۇمھۇرىيەتلىرى سودا ، سودا ۋە بانكا ئارقىلىق زور گۈللەندى. زامانىۋى كاپىتالىزىمغا ئاساس سېلىش.

گۈللىنىش دەۋرى ئىتالىيەدە باشلىنىپ ياۋروپانىڭ باشقا جايلىرىغا تارقىلىپ ، ئىنسانپەرۋەرلىك ، ئىلىم-پەن ، ئىزدىنىش ۋە سەنئەتكە قايتىدىن قىزىقىش ئېلىپ كەلدى. ئىتالىيە مەدەنىيىتى جۇش ئۇرۇپ راۋاجلىنىپ ، داڭلىق ئالىملار ، سەنئەتكارلار ۋە كۆپ گۈللۈكلەر بارلىققا كەلدى. ئوتتۇرا ئەسىردە ، ئىتالىيەلىك تەتقىقاتچىلار يىراق شەرق ۋە يېڭى دۇنياغا تۇتىشىدىغان يېڭى يوللارنى بايقاپ ، ياۋروپانىڭ بايقاش دەۋرىنى باشلىدى.

ئىتالىيە 1861-يىلى پۈتۈنلەي دېگۈدەك بىرلىككە كېلىپ ، ئىتالىيە پادىشاھلىقىنى چوڭ دۆلەت قىلىپ قۇرۇپ چىقتى. 19-ئەسىرنىڭ ئاخىرلىرىدىن 20-ئەسىرنىڭ باشلىرىغىچە ، ئىتالىيە تېز سۈرئەتتە سانائەتلەشتى ، يەنى شىمالدا ، مۇستەملىكىچى ئىمپېرىيەگە ئېرىشتى ، جەنۇب بولسا ئاساسەن نامراتلىشىپ ، سانائەتلىشىشتىن چەتنەپ كەتتى ، بۇ چوڭ ۋە تەسىرى كۈچلۈك دىئاسپورانى قوزغىدى.

مەنبەلەر