ئون پەرھىز
ئون بۇيرۇق (ئىبرانىيچە: עֲשֶׂרֶת הַדִּבְּרוֹת ، Aseret ha'Dibrot) ، ئىبراھىم دىنىدا مۇھىم رول ئوينايدىغان ئەخلاق ۋە ئىبادەتكە مۇناسىۋەتلىك ئىنجىلنىڭ بىر يۈرۈش پرىنسىپلىرى. ئون بۇيرۇق ئىبرانىي ئىنجىلدا ئىككى قېتىم كۆرۈلىدۇ: چىقىش ۋە تەۋرات قانۇنى كىتابلىرىدا. بۇ بۇيرۇقلار ئۇنىڭ ئالدىدا باشقا ئىلاھلارغا ئىگە بولماسلىق ، ئاتا-ئانىسىنى ھۆرمەتلەش ۋە دەم ئېلىش كۈنىنى مۇقەددەس تۇتۇش ، شۇنداقلا بۇتقا چوقۇنۇش ، كۇپۇرلۇق قىلىش ، قاتىللىق ، زىناخورلۇق ، ئوغرىلىق ، سەمىمىيەتسىزلىك ۋە شەھۋەتپەرەسلىكنى چەكلەشنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. ئوخشىمىغان دىنىي گۇرۇپپىلار ئۇلارنى چۈشەندۈرۈش ۋە ساناشتا ئوخشىمىغان ئەنئەنىلەرگە ئەمەل قىلىدۇ.
ئاساسىي مەزمۇن
تەھرىرلەشئېكسودۇس 20:2–17 |
---|
خۇدا سوز قىلىپ، مۇنداق دەدى:
مەن سەنى قۇل بولۇپ ياشىغان مىسىردىن ئەلىپ چىققان پەرۋەردىگارىڭ خۇدادۇرمەن. 1. ماڭىلا ئىبادەت قىل. مەندىن باشقا ھەچ قانداق ئىلاھىڭ بولمىسۇن. 2. چوقۇنۇش ئۇچۇن، مەيلى ئاسماندىكى، يەردىكى، يەر ئاستىدىكى ياكى سۇدىكى ھەرقانداق نەرسىلەرنىڭ شەكلىدە بۇت ياسىما. ھەرقانداق بۇتقا چوقۇنما ياكى خىزمەت قىلما. چۇنكى، پەرۋەردىگارىڭ خۇدا بولغان مەن قىزغىنىدىغان خۇدادۇرمەن. مەندىن نەپرەتلەڭەنلەرنى ھەتتا نەرۋە-چەۋرىلىرىگىچە جازالايمەن. لەكىن، مەنى سويىدىغان، ئەمرلىرىمگە ئىتائەت قىلغانلارنىڭ سانسىزلىغان ئەۋلادلىرىغىچە مەھرىبانلىق قىلىمەن. 3. مۇقەددەس نامىمنى قالايمىقان تىلغا ئالما. كىمدەكىم مەنىڭ نامىمنى قالايمىقان تىلغا ئالسا، مەن پەرۋەردىگارىڭ بولغان خۇدا ئۇنى چوقۇم جازالايمەن. 4. دەم ئەلىش كۇنىنى مۇقەددەس كۇن بىلىپ، ئۇنىڭغا ئەمەل قىل. ئالتە كۇن ئىشلەپ، تەگىشلىك ھەممە ئىشلىرىڭنى قىلىۋال. يەتتىنچى كۇن ماڭا ئاتالغان كۇن بولۇپ، بۇ كۇنى مەيلى سەن بول، پەرزەنتلىرىڭ، قۇللىرىڭ، چارۋا ماللىرىڭ ياكى يۇرتۇڭدا مۇساپىر بولۇپ تۇرۇۋاتقان يات ئادەملەر بولسۇن، ھەچقانداق ئىش قىلمىسۇن. مەن پەرۋەردىگار ئالتە كۇن ئىچىدە ئاسمان، زەمىن ۋە ئۇنىڭدىكى پۇتكۇل مەۋجۇداتلارنى ياراتتىم. لەكىن، يەتتىنچى كۇنى دەم ئالدىم. شۇڭا مەن پەرۋەردىگار دەم ئەلىش كۇنىنى بەختلىك كۇن قىلىپ، مۇقەددەس كۇن دەپ بەلگىلىدىم. 5. ئاتا-ئاناڭنى ھورمەت قىل. شۇ چاغدا مەن ساڭا ئاتا قىلماقچى بولغان زەمىندا ئۇزۇن ئومۇر كورىسەن. 6. قاتىللىق قىلما. 7. زىنا قىلما. 8. ئوغرىلىق قىلما. 9. يالغان گۇۋاھلىق بەرمە. 10. باشقىلارنىڭ ئوي-ئىمارەتلىرى، ئەر-خوتۇنى، قۇللىرى، كالا ياكى باشقا تەئەللۇقاتلىرىغا كوز قىرىڭنى سالما. |
On Periz bolsa Hudaning Musa peyghember arqiliq Israil helqini Misir ziminidin elip chiqqan vahtida chururgen qanunidur. Bu qanun Tewratning ikki yeride tilgha elinghan. ( Muqeddes Kitap, Uyghurche terjimisi, Misirdin chiqish babigha qaralsun. Exodus 20:1-17 hemde Deuteronomy 5:6-21.) Misirdin Chiqish 20:1-17 On Periz: 1 Xuda söz qilip, mundaq dédi: 2 - men séni qul bolup yashighan misirdin élip chiqqan perwerdigaring Xudadurmen. 3 mangila ibadet qil. Mendin bashqa héch qandaq ilahing bolmisun. 4 choqunush üchün, meyli asmandiki, yerdiki, yer astidiki yaki sudiki herqandaq nersilerning sheklide but yasima. 5 herqandaq butqa choqunma yaki xizmet qilma. Chünki, perwerdigaring Xuda bolghan men qizghinidighan Xudadurmen. Mendin nepretlen'genlerni hetta nerwe-chewrilirigiche jazalaymen. 6 lékin, méni söyidighan, emrlirimge itaet qilghanlarning sansizlighan ewladlirighiche méhribanliq qilimen. 7 muqeddes namimni qalaymiqan tilgha alma. Kimdekim méning namimni qalaymiqan tilgha alsa, men - perwerdigaring bolghan Xuda uni choqum jazalaymen. 8 dem élish künini muqeddes kün bilip, uninggha emel qil. 9 alte kün ishlep, tégishlik hemme ishliringni qiliwal. 10 yettinchi kün manga atalghan kün bolup, bu küni meyli sen bol, perzentliring, qulliring, charwa malliring yaki yurtungda musapir bolup turuwatqan yat ademler bolsun, héchqandaq ish qilmisun. 11 men - perwerdigar alte kün ichide asman, zémin we uningdiki pütkül mewjudatlarni yarattim. Lékin, yettinchi küni dem aldim. Shunga men - perwerdigar dem élish künini bextlik kün qilip, muqeddes kün dep belgilidim. 12 ata-anangni hörmet qil. Shu chaghda men sanga ata qilmaqchi bolghan zéminda uzun ömür körisen. 13 qatilliq qilma. 14 zina qilma. 15 oghriliq qilma. 16 yalghan guwahliq berme. 17 bashqilarning öy-imaretliri, er-xotuni, qulliri, kala yaki bashqa teelluqatlirigha köz qiringni salma.