يوسېڧ ستالىن (گروزىنچە: იოსებ ბესარიონის ძე ჯუღაშვილი، رۇسچە: Иосиф Виссарионович Сталин) (ت. 18- كۆنەك 1879، گورى، تىڧلىس گۇبېرنىياسى - ئۆ. 5- مارت 1953، موسكوۋا، سوۋېت ئىتتىڧاقى) گرۇزىن نەسىللىك سوۋېت دۆلەت ئەربابى، مارشال ۋە سوۋېت كۇمپارتىيىسى باش سېكرىتارى (1922-1953). لېنىننىڭ ئۆلىمىدىن سوڭرە كۇمپارتىيەنىڭ باش سېكرىتارى سۈپىتىدە نۇڧۇزىنى ئارتتۇردى ۋە 1927- يىلى سوۋېت ئىتتىپاقىنىڭ رەھبىرى ھالىغا كەلدى. ماركىسىزم-لېنىنىزىم ئىدېئولوگىيىسىنىڭ مەملەكەت مىقياسىدا تەتبىقچلىغۇچىسى بولدى. لەقىمى، گرۇزىنچە "مىخ" دېگەن مەنىگە كېلىدىغان "كوبا" دۇر.

يوسېڧ ۋىسسارىئونوۋىچ ستالىن

იოსებ ბესარიონის ძე ჯუღაშვილი

Иосиф Виссарионович Сталин
سوۋېت ئىتتىڧاقى كۇمپارتىيىسى مەركىزىكوم

باش سېكرىتارلىقى

ۋەزىڧە مۇددىتى

3- ئاپرېل 1922 — 16- ئۆكتەبىر 1952

ئۇندىن ئالدىنقى ۋياچېسلاۋ مولوتوۋ
ئۇندىن كېيىنكى نىكىتا كروشچۋ
سوۋېت ئىتتىڧاقى مېنسترلار كومىتېتى باشلىقى
ۋەزىڧە مۇددىتى

6- ماي 1941 — 5- مارت 1953

باش ئورۇنباسار



نىكولاي ۋوزنېسېنسكى

ۋياچېسلاۋ مولوتوۋ
نىكولاي بۇلگانىن

ئۇندىن ئالدىنقى ۋياچېسلاۋ مولوتوۋ
ئۇندىن كېيىنكى گېرئوركى مالىنكوۋ
شەخسىي ئۇچۇرلار
توغۇلۇش 18- كۆنەك 1879،گورى، چاررۇسىيە
قايتىش 5- مارت 1953، موسكوۋا، سوۋېت ئىتتىڧاقى
ياتقان يېرى
لېنىن گۆرلىكى موسكوۋا (1953-1961)

كرېملىن تېمى مازارلىقى (1961دىن بۇيان)

پارتىيىسى

سوۋېت كومپارتىيىسى

بالىلىرى
ياكوۋ جۇگاشۋىلى،ۋاسىلىي ستالىن، سۋېتلانا
كەسپى سىياسىئون، ئەسكەر
ھەربىي خىزمەتى
قاراشلىق سوۋېت ئىتتىڧاقى
بۆلۈم قىزىل ئارمىيە
خىزمەت يىللارى 1943 — 1953
ئۇنۋانى سوۋېت ئىتتىپاقى مارشالى (1943 — 1945)

سوۋېت ئىتتىپاقى گېنېرالىسىموسى (1945 — 1953)

قاتناشقان توقۇنۇش\ئۇرۇشلار
رۇس ئىچكى ئۇرۇشى

2. دۇنيا ئۇرۇشى
چاۋشيەن ئۇرۇشى

ئۆكتەبىر ئىنقىلابىنى پلانلىغۇچى ۋە غەلبە قىلغۇچى رەھبەرلەر ئاراسىدا يەر ئالغان، رۇس ئىچكى ئۇرۇشىدا قۇماندانلىق قىلغان ۋە 2- دۇنيا ئۇرۇشىدا مۇزەڧڧەر بولمىش قىزىل ئارمىيەنىڭ باش قۇماندانى ستالىن، بولۇپمۇ 1930- يىللاردا سوۋېت ئىقتىسادىدىكى بۈيۈك تەرەققىيات ۋە 2- دۇنيا ئۇرۇشىدىكى غەلبىسى يۈزىسىدىن رۇسىيەدە مۇھىم دۆلەت ئەربابى دەپ قەبۇل قىلىنماقتا.

Rusya'da yapılan bir ankette 20. yüzyılın en başarılı üçüncü lideri seçildi. Tarihte oynadığı önemli rol dolayısıyla pek çok tarihçi ve yazarın hakkında araştırma yaptığı Stalin'e dair 1108 eser yazıldı. Stalin bu özelliği ile hakkında en fazla eser yazılan 17. kişi oldu.

مەنبەلەر

تەھرىرلەش