13- قەھرىتان

كۆنەك – قەھرىتان – ھۇد
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30	31

13- قەھرىتان، مىلادى تەقۋىمغا كۆرە يىلنىڭ 13. كۈنىدۇر. يىل سوڭىغا يەنە 352 كۈن (كەبىسە يىللاردا 353.) باردۇر.

چوڭ ئىشلار

• 532 - كونىستانتىنوپولدا نىكا ئىسيانى يۈز بەردى.
• 587 - ئىسپانىيە رېكاردودا، ئىسپانىيە قرالى پۇېبلو ۋىسىگودو، ئۆزى ۋە ئائىلىسىنى كاتولىك دىنى مۇرتى دەپ ئېلان قىلغان.
• 1547 - ھېنرى ھوۋارد، سۇررىي رېتسارى ئۆلۈمگە ھۆكۈم قىلىندى.
• 1610 - گالىلئېو گالىلئېي، يۇپىتېرنىڭ 4. ھەمراھى كاللىستونى بايقىدى.
• 1785 - دۇنيانىڭ تۇنجى گېزىتلىرىدىن Daily Universal Register، ئەنگىلىيەدە بېسىلىشقا باشلادى. ئۈچ يىل سوڭرە ئاتى «ۋاقىت گېزىتى» (The Times) دەپ ئالماشتۇرۇلغان بۇ گېزىت قۈنىمىزدىمۇ چىقارىلماقتا.
• 1830 - بۈيۈك نيو ئورلېئانس (لۇئىسئانا) ئوت ئاپىتى باشلىدى.
• 1840 - لىكسىڭتون ئاتلىق پار كېمىسى، لوڭ ئىسلاند (نيۇ يورك) دېڭىز تەۋەلىكىدە ئوت كەتتى ۋە چۆكتى: 139 كىشى ئۆلدى.
• 1854 - ئا ق ش لىق ئانتوني ڧاس، ئاككوردىئوننىڭ پاتنېتىنى ئالدى.
• 1863 - دارىلڧۇنۇن، كىمياگەر دەرۋىش پاشا تەرىپىدىن بېرىلگەن ئومۇمغا ئوچۇق ڧىزىكا دەرسى بىلەن ئوقۇش باشلدى.
• 1888 - National Geographic Society قۇرۇلدى.
• 1898 - ئەمىلە زولا (Emile Zola) نىڭ L'Aurore گېزىتىدە ئېلان قىلغان J'accuse  (بېغىشلايمەن) باشلىقلىق ئوچۇق خەت، درەيڧۇس داۋاسىنى ئاممىنىڭ دىققىتىگە سۇندى.
• 1904 - ياپونىيە رۇسىيە ئۇرۇشى پارتىلىدى.
• 1915 - ئاۋېززانو (Avezzano) دا (ئىتالىيە) يەر تەۋرەش: 29800 كىشى ئۆلدى.
• 1920 - ئىستانبۇل سۇلتانئەھمەد مەيدانىدا 150 مىڭ كىشى قاتناشقان ئاممىغا خىتاب ئۆتكۈزۈلدى.
• 1923 - تۈركىيە مىنىستېرلار كابېنتى باشلىقى رەئۇڧ ئورباي، ت ب م م (TBMM) دە لوزان يېغىنى بىلەن ئالاقەدار ھۆكۈمەتنىڭ قارىشىنى ئېلان قىلدى.
• 1930 - مىكى چاشقان كارتون رەسىملىرى، ئامېرىكا گېزىتلىرىدە ئېلان قىلىنىشقا باشلىدى.
• 1931 - ياپون شاھزادىسى تاكامۇتسۇ، تۈركىيەگە كەلدى.
• 1935 - سارلاندتا ئۇمۇمىي خەلق ئاۋاز بېرىش ئۆتكۈزۈلدى، 90،3% ئاۋاز بىلەن ناتسېست گېرمانىيە بىلەن بىرلەشتى.
• 1938- ئەنگىلىيە چىركاۋى تەدرىجى تەرەققىيات نەزىرىيىسىنى ئېتىراپ قىلىدىغانلىقىنى ئېلان قىلدى.
• 1942 - 2- دۇنيا ئۇرۇشى: نان بېلىتى تارقىتىلىشىقا باشلىدى.
• 1947 - Pan Am ھاۋا يولى شېركىتى, نيۇ يورك-لوندون-ئەنقەرە ئۇچاق سەڧەرلىرىنى باشلىدى.
• 1957 - Wham-O شىركىتى, تۇنجى ئۇچار تەخسە (Frisbee) نى ئىشلەپ چىقاردى.
• 1958 - ئامېرىكا قوشما شىتاتلىرى, ئالەم سۈنئىي ھەمراسى Explorer 1 نى قۇيۇپ بەردى.
• 1964 - تۇنجى نۆۋەتلىك ئەرەب ئەللىرى باشلىقلىرى يېغىنى قاھىرەدە ئېچىلدى.
• 1982 - Air Florida ھاۋا يولى شېركىتىگە ئائىت تەۋە بىر Boeing 737 تىپلىق بىر يولۇچى ئۇچاقى ئۇچۇشتىن كېيىنلا ئا ق ش ۋاشىنگتون دىكى 14. كوچا كۆۋرۈكىگە سوقۇلۇپ كەتتى ۋە پوتوماك دەرياسىغا چۈشۈپ كەتتى: 78 كىشى ئۆلدى.
• 1986 - جەنۇبىي يەمەن ئالىي خەلق كومىتىتى رەئىسلەر ھەيئىتىنىڭ رەئىسى ئەلى ناسىر بىلەن سابىق رەئىس ئىسمائىل ئارىسىدا ئەدەندە قانلىق توقۇنۇش يۈز بەردى، توقۇنۇشتا ئىسمائىل ئۆلدى.
• 1988 - جۇڭخۇا مىنگو ئەلباشى جياڭ جىڭگو تەيبېيدا ئۆلدى، مۇئاۋىن ئەلباشى لى دېڭخۇي ۋەزىپىگە ئولتۇردى، شۇنىڭ بىلەن جىياڭ جەمەتىنىڭ تەيۋەندىكى سەلتەنەتى ئاخىرلاشتى.
• 1990 - ئامېرىكا قوشما شىتاتلىرى تارىخىدىكى تۇنجى قارا تەنلىك ۋالىي ' L. Douglas Wilder, ۋىرگىنىيەدە خىزمىتىگە باشلىدى.
• 1992 - موڭغۇلىيەنىڭ مەۋجۇد ئاساسىي قانۇنى قەبۇل قىلىندى.
• 1992 - ياپونىيە, 2- دۇنيا ئۇرۇشى مەزگىلىدە ياپون ئەسكەرلىرىنىڭ ئون مىڭلىغان كورىيەلىك ئاياللارنى جىنسىي قۇل قىلغانلىقى يۈزىدىن كەچۈرۈم سورىدى.
• 1993 - ئىراققا قارشى باشلانغان ئىككىنچى ھەرىكەتكە، تۈركىيەدىكى ئىنجىرلى ھەربىي بازىسدىن ھاۋالانغان "بولقا كۈچ" ئۇچاقلىرى ھەم قاتناشتى.
• 1993 - خىمىيەلىك قۇراللارنى ئىشلىتىشنى چەكلەش كېلىشىمى ئىمزالاندى.
• 2001 - ئەل سالۋادوردا 7,6 بال يەر تەۋرىدى: 840 كىشى ئۆلدى.
• 2007 - ياپونىيەنىڭ شىمالىدا، تېنچ ئوكياندا 8,3 بال يەر تەۋرىدى.
• 2010 - ھايتىدا 7 بال يەر تەۋرىدى، 30000 دىن 50000 ئارىسىدا ئادەم ئۆلدى.
• 2012 - شىمالىي سېپرۇس تۈرك جۇمھۇرىيىتى قۇرغۇچى ئەلباشى رائوڧ دەنكتاش نەپەس يېتىشمەسلىكى سەبەبى بىلەن دوختۇرخانىدا ۋاپات قىلدى.