ئۇچتۇرپان ناھىيىسى

ئۇچتۇرپان ناھىيىسى (ئۇيغۇر لاتىن يېزىقى: Uchturpan Nahiyisi) شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى دائىرىسى ئىچىدىكى بىر ناھىيە بۇلۇپ مەمۇرى جەھەتتىن ئاقسۇ ۋىلايىتىتىگە قارايدۇ. ئۇچتۇرپان ناھىيىسى تارىم ئويمانلىقىنىڭ شىمالىي چېتىگە، تەڭرىتاغ تىزمىسىنىڭ جەنۇبىي چېتىگە جايلاشقان. شەرق تەرىپى ئاقسۇ شەھىرى ۋە ئونسۇ ناھىيىسى بىلەن، غەرب تەرىپى ئاقچى ناھىيىسى بىلەن، جەنۇب تەرىپى كەلپىن ناھىيىسى بىلەن تۇتىشىدۇ. شىمال تەرىپى قىرغىزىستان بىلەن چېگرىلىنىدۇ (چېگرا لىنىيىسىنىڭ ئۇزۇنلۇقى 116 كىلومېتىر). شەرقتىن غەربكىچە بولغان ئۇزۇنلۇقى 139.5 كىلومېتىر. جەنۇبتىن شىمالغىچە بولغان كەڭلىكى 124.5 كىلومېتىر. ئومۇمىي يەر مەيدانى 8560.8 كۋادرات كىلومېتىر. ناھىيىگە بىر بازار، 8 يېزا، 108 كەنت ئاھالە كومىتېتى قارايدۇ. ناھىيە تەۋەسىدە شىنجاڭ ئىشلەپچىقىرىش - قۇرۇلۇش بىڭتۇەنى يېزا ئىگىلىك 1 - شىسىنىڭ بىر تۇەن - مەيدانى بار. ناھىيە بازىرىنىڭ ئۈرۈمچى شەھىرى بىلەن بولغان ئارىلىقى 1111 كىلومېتىر.

ئۇچتۇرپان ناھىيىسى 乌什县.Uchturpan County
ئۇچتۇرپان ناھىيىسىنىڭ خەرىتىدىكى ئورنى
مەمۇرىي رايون شەكلى	ناھىيە
ۋىلايەت	ئاقسۇ ۋىلايىتى
مىللەتلەر	ئۇيغۇر
تىللار	ئۇيغۇرچە
بازارلىق سانى	3 دانە
يېزا سانى	6 دانە
نوپۇس (2015-يىل)	235,336
يەر مەيدانى	9,065 كۋادرات كىلومېتىر
ۋاقىت رايونى	UTC+6 (ئۈرۈمچى ۋاقتى)
تېلېفون رايون نومۇرى	997 (0)86+
ماشىنا تاختا نومۇرى	新N

مەمۇرىي رايونلىرى

ئاقسۇ ۋىلايىتى ئۇچتۇرپان ناھىيىسى قارمىقىدا 3 دانە بازارلىق بار بولۇپ ئۇلار تۆۋەندىكىچە:

نومۇرى	ئىسمى	ئۇيغۇر لاتىن يېزىقى دا يېزىلىشى	ئىنگلىزچە ئىسمى	خەنزۇچە ئىسمى	مەھەللە/كەنت سانى	نوپۇسى(مىڭ)	يەر مەيدانى(km2)
1	ئۇچتۇرپان بازىرى	Uchturpan Baziri	Uchturpan Town	乌什镇	8	24.5
2	ئىمام بازىرى	Imam Baziri	Imam Town	依麻木镇	16	22.6	?
3	ئاقيار بازىرى	Aqyar Baziri	Aqyar Town	阿合雅镇	22	45	2,333

ئىزاھات:

• 1. 2015-يىلى 4-ئاينىڭ 3-كۈنى شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ تەستىقلىشى بىلەن ئەسلىدىكى ئىمام يېزىسى ئىمام بازىرى بولۇپ قۇرۇلغان.
• 2. 2012-يىلى شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ تەستىقلىشى بىلەن ئەسلىدىكى ئاقيار يېزىسى ئاقيار بازىرى بولۇپ قۇرۇلغان.

ئاقسۇ ۋىلايىتى ئۇچتۇرپان ناھىيىسى قارمىقىدا 6 دانە يېزا بار بولۇپ ئۇلار تۆۋەندىكىچە:

نومۇرى	ئىسمى	ئۇيغۇر لاتىن يېزىقى دا يېزىلىشى	ئىنگلىزچە ئىسمى	خەنزۇچە ئىسمى	كەنت سانى	نوپۇسى(مىڭ)	يەر مەيدانى(km2)
1	ئاقتوقاي يېزىسى	Aqtoqay Yézisi	Aqtoqay Township	阿克托海乡	15	22.8	?
2	ئوتبېشى يېزىسى	Otbéshi Yézisi	Otbeshi Township	奥特贝希乡	13	19	398
3	ياكۆۋرۈك يېزىسى	Yaköwrük Yézisi	Yakowruk Township	亚科瑞克乡	10	15	166.45
4	ئاچاتاغ يېزىسى	Achatagh Yézisi	Achatagh Township	阿恰塔格乡	11	15	743
5	يېڭىئاۋات يېزىسى	Yéngiawat Yézisi	Yengiawat Township	英阿瓦提乡	9	17.6	2,404
6	يامانسۇ قىرغىز يېزىسى	Yamansu Qirghiz Yézisi	Yamansu Kyrgyz Township	亚曼苏柯尔克孜族乡	7	8.6	239.2

ئىزاھات:

يەر تۈزۈلۈشى

غەربىي شىمالى ئېگىز، شەرقىي جەنۇبى پەس بولۇپ، ئىككى تەرىپى تاغ بىلەن ئورالغان. يەر مەيدانىنىڭ 59.5% نى تاغ يېرى، 28% نى، قۇملۇق ۋە چۆللۈك 12.5% نى دەريا ۋادىسىدىن پەيدا بولغان تۈزلەڭلىك تەشكىل قىلىدۇ. توشقان دەرياسى پۈتۈن ناھىيىنى كېسىپ ئۆتىدۇ. يەر يۈزىدىكى سۇ بايلىقى 516 مىليون كۇب مېتىر. تۈزلەڭلىك رايونلىرىنى تەمىنلەيدىغان يەر ئاستى سۈيى مىقدارى بىر مىليارد 70 مىليون كۇب مېتىر، (ئېچىشقا بولىدىغان زاپاس سۇ مىقدارى 640 مىليون كۇب مېتىر). ياۋايى ھايۋانات بايلىقىدىن يىلپىز، شىمال ئۆچكىسى، ئارقار، ئاق بوغۇز بۆكەن، ئاققۇ، ئۇلار، تۈلكە، سۇغۇر قاتارلىقلار بار. ياۋا دورا ئۆسۈملۈك بايلىقىدىن چەچۈكبۇيا، قارلەيلىسى، قانتېپەر، سېرىق يۆگەي قاتارلىقلار بار. ھازىرغىچە بايقالغان قېزىلما بايلىقىدىن ئالتۇن، سىماب، فوسفور، ئاليۇمىن، كۆمۈر، مەرمەر تاش، قوغۇشۇن، سىنىك، بارىت، سىڭىرتاش، سۈرمە، ھاك تاش، ساپال ۋە فار - فۇر توپىسى قاتارلىقلار بار.

يېزا ئىگىلىكى

بۇ ناھىيە يېزا ئىگىلىكىنى ئاساس قىلىدۇ. ھازىرقى تېرىلغۇ يەر كۆلىمى 31 مىڭ گېكتار (465 مىڭ مو)، ئورمان كۆلىمى 18 مىڭ 500 گېكتار (277 مىڭ 500 مو) ئوتلاق كۆلىمى 18 مىڭ 300 گېكتار (275 مىڭ مو)، ئۆزلەشتۈرۈشكە بولىدىغان يەر 19 مىڭ 300 گېكتار ( 290 مىڭ مو). دېھقانچىلىق مەھسۇلاتلىرىدىن بۇغداي، شال، كۆممىقوناق، دادۇر، كېۋەز، مايلىق دان قاتارلىقلار بار. چارۋىچىلىقتا كالا، قوينى ئاساس قىلىدۇ. سانائىتىدىن ئېلېكتر ئېنېرگىيە، قۇرۇلۇش ماتېرىياللىرى، پاختا چىقىرىش، ئاشلىق - ماي پىششىقلاپ ئىشلەش قاتارلىقلار بار.

ئىقلىمى

ئۇچتۇرپان ناھىيىسىنىڭ كىلىماتى مۆتىدىل بەلۋاغ قۇرۇقلۇق تىپىدىكى قۇرغاق كىلىماتىغا كىرىدۇ. يىللىق ئوتتۇرىچە تېمپېراتۇرىسى 9.1℃، ئەڭ يۇقىرى تېمپېراتۇرىسى 35.5℃، ئەڭ تۆۋەن تېمپېراتۇرىسى - 26.6℃، يىلىغا ئوتتۇرا ھېساب بىلەن 24.0℃ كۈندە ئەڭ يۇقىرى تېمپېراتۇرىسى 30℃ تىن يۇقىرى بولىدۇ. كۈننىڭ يىللىق ئوتتۇرىچە چۈشۈش ۋاقتى 2871.3 سائەت. 10℃ يىغىندا تېمپېراتۇرىسى 3484.9℃، قىروسىز مەزگىلى 185 كۈن. يىللىق ئوتتۇرىچە ھۆل - يېغىن مىقدارى 92.0 مىللىمېتىر. سۇنىڭ يىللىق ئوتتۇرىچە پارغا ئايلىنىش مىقدارى 1981.9 مىللىمېتىر.